مباحثه، تالار علمی فقاهت

مساله ای را برخی فقها فرموده اند که اگر خمس یک چیز از درآمد سال بعد پرداخت می شود لازم است که جای خمس، ربع محاسبه شود. را که پرداخت خمس موونه محسوب نمی شود و به میزان خمس پرداخت شده از در آمد سال بعد نیز خمس تعلق می گیرد و ...
به این مطلب اشکال شد که عرفی نیست
یکی از دوستان این گونه پاسخ دادند که اتفاقا این مطلب است که در واقع عرفی و موافق ارتکازات قطعی است. به این بیان که اگر کسی در سال اول صد تومن درآمد داشته باشد و در سال بعد نیز صد تومن درآمد داشته باشد و خمس سال اول را از درآمد سال دوم بدهد، در این صورت یک بیست تومن بابت سال اول داده و بابت سال دوم، هشتاد تومن باقی مانده از درآمد سال دوم را در انتهای سال مخمس می کند که می شود16 تومن. لذا مجموعا 36 تومن خمس داده است. در حالی که قطعا متفاهم عرفی از ادله ی خمس این است که اگر کسی در طی دو سال، 200 تومن در آمد دارد باید 40 تومن خمس بدهد.
اما اگر ربع محاسبه شود نقصانی در خمس وارد نمی شود. ربع صد تومن می شود 25 تومن. 75 تومن باقی می ماند. خمس آن می شود 15 تومن. لذا مجموعا همان 40 تومن می شود.
1/4a + 1/5(b-1/4a)=1/5(a+b)
1/4a + 1/5(b-1/4a)=1/4a+1/5b-1/20a=1/5b+(5-1)/20a=1/5b+4/20a=1/5a+1/5b

یا به بیان دیگر، خمس در آمد سال اول را که از ربح سال دوم است اگر به در آمد سال اول اضافه کنیم و خمس این مجموعه را محاسبه کنیم معادل ربع همان درآمد سال اول می شود چرا که خمس هر چیزی معادل ربع چهارپنجم باقی مانده ی آن چیز است

به نظر من معادله راحت تری برای بیان این مسئله وجود دارد.نخستین نکته ای که باید بدانیم این است که اگر قصد پرداخت خمس مال الف را از مال ب داشته باشیم و مال ب تخمیس نشده باشد آنگاه به اندازه چهار پنجم از آن می تواند مودی خمس باشد چرا که خمس ان ملک مستحقین خمس است.بنابراین به اندازه ای از مال غیر مخمس باید برداشت که با پرداخت آن به جایی نظیر دفتر مرجع،هم خمس آن مقدار را داده باشیم هم خمس مال الف.بنابراین با فرض این که x مال پرداختی به دفتر است و a مالی است که می خواهیم خمس آن را بپردازیم،معادله زیر برقرار است:

4/5x=1/5a->4x=a->x=a/4