مباحثه، تالار علمی فقاهت

در بحث الخراج بالضمان مرحوم نائینی در کتاب منیه( ج 1 ص 101) فرموده است که منفعت چیزی است که در خارج قابل اشاره حسی نباشد مانند رکوب دابه. نماء چیزی است که در خارج قابل اشاره حسی به آن وجود دارد. مانند میوه های یک درخت یا شیر در لبن یا پشم و صوف گوسفندان
استاد سید احمد مددی فرمودند خراج هم اعم از منافع و نمائات است. لذا قاعده الخراج بالضمان شامل نماء و منفعت میشود.