15-دي-1398, 09:20
استاد لاریجانی فرمودند:محقق عراقی فرموده ما در بحث برائت در کبری هیچ بحثی نداریم که قبح عقاب بلابیان است یا دفع ضرر محتمل یعنی اگر تکلیف واصل نشد مسلم است که اینجا عقاب کردن قبیح است و اگر احتمال ضرر دادیم به طوری که احتمال ضرر مساوق با احتمال تکلیف باشد، منجز است؛ یعنی تنجیز فی الجملۀ ثابت است و اینجا هم جای احتیاط است و کسی در آن تردید ندارد. فقط بحث در دو جهت است که آیا اخبار احتیاط و علم اجمالی قبل الفحص بیان بر واقع هستند یا نه؟ قائلین به برائت می گویند که علم اجمالی منحل است و اخبار هم دلالت بر احتیاط ندارند ولی اخباری احتیاط را ثابت می داند. اما مرحوم شهید صدر با طرح نظریه ی حق الطاعه نزاع را در کبرا هم جاری می دانند. صاحب منتقی نیز منکر قبح عقاب بلابیان است لکن به وجه دیگری مطرح می کند. محقق داماد نیز چنین فرمایشی دارند در محاضرات، ولی اصل ادعا را ایشان نیز قبول دارند. در فحصی که کردیم دیدیم که مرحوم آقای اراکی نیز در حاشیه ای که بر درر زده این است که از جمله ادله ی احتیاط نفس بیانیت احتمال است. یعنی کسی بگوید نفس احتمال بیان است. این کلام نیز شبیه حق الطاعۀ می شود. البته سپس رد می کند و این کلام را نمی پذیرد. (جلسه ی 30)