10-خرداد-1399, 10:13
مرحوم نائینی درفوائد الاصول فرموده اگر در ظرف شک عبد برائت داشته باشد ودرواقع تکلیفی باشد تفویتی از ناحیه ی عبد صورت نگرفته بلکه عدم وصول به خاطر اخفاء ظالمین بوده لذا او مستحق عقوبت نیست.
مرحوم روحانی درنقد کلام ایشان فرموده این بیان در صورتی صحیح است که مدعا این باشد که استحقاق عقاب بر نفس عدم وصول باشد، در این صورت استحقاق عقاب بر یک أمر غیر اختیاری خواهد بود و قبیح است، در حالی که مدعا این نیست. بحث در این است که استحقاق عقاب بر خود فعل عبد مترتب است و این اختیاری است وعبد ملتفت به آن است، لذا عقاب بر آن نیز قبیح نیست. محقق نایینی اصلا متعرض این مطلب نشده است که ترتب عقاب بر فعل اختیاری عبد است و این نکته مغفول مانده است.
استاد دردفاع از مرحوم نائینی فرمودند: بحث سر این بود که همین فعل اختیاری عبد که در آن تفویت ملاک صورت گرفته، این تفویت به چه کسی مستند است؟مگر اینکه منظور مرحوم روحانی این باشد که همین که عبد می توانست در ظرف شک احتیاط کند و احتیاط نکرد و موجب تفویت تکلیف واقعی شد تفویت مستند به عبد است.99/2/21
مرحوم روحانی درنقد کلام ایشان فرموده این بیان در صورتی صحیح است که مدعا این باشد که استحقاق عقاب بر نفس عدم وصول باشد، در این صورت استحقاق عقاب بر یک أمر غیر اختیاری خواهد بود و قبیح است، در حالی که مدعا این نیست. بحث در این است که استحقاق عقاب بر خود فعل عبد مترتب است و این اختیاری است وعبد ملتفت به آن است، لذا عقاب بر آن نیز قبیح نیست. محقق نایینی اصلا متعرض این مطلب نشده است که ترتب عقاب بر فعل اختیاری عبد است و این نکته مغفول مانده است.
استاد دردفاع از مرحوم نائینی فرمودند: بحث سر این بود که همین فعل اختیاری عبد که در آن تفویت ملاک صورت گرفته، این تفویت به چه کسی مستند است؟مگر اینکه منظور مرحوم روحانی این باشد که همین که عبد می توانست در ظرف شک احتیاط کند و احتیاط نکرد و موجب تفویت تکلیف واقعی شد تفویت مستند به عبد است.99/2/21