7-آذر-1400, 09:43
مرحوم شیخ انصاری معتقدند در واجبات مشروط، قید و شرط به متعلق طلب و ماده تعلق گرفته است و طلب و وجوب قیدی ندارد.
مرحوم صاحب فصول نیز واجب معلق را واجبی می‌داند که قید به وجوب تعلق نگرفته است بلکه حصول واجب متوقف بر امر غیر مقدور غیر حاصل است.
مرحوم آخوند معتقدند واجب مشروط بنابر تصویر مرحوم شیخ همان واجب معلق در نظر صاحب فصول است.
اما به نظر می‌رسد این کلام تمام نیست و بین وجوب مشروط حتی بنابر نظر شیخ انصاری و واجب معلق تفاوتی وجود دارد که این تفاوت باعث وجود ثمرات هم می‌شود.
مرحوم شیخ اگر چه طلب را مقید نمی‌داند و قید را به ماده ارجاع می‌دهد چرا که طلب از اموری است که دائر بین وجود و عدم است اما ایشان حقیقت واجب مشروط در مقابل واجب مطلق را قبول دارند و در موارد واجب مشروط، ملاک را متوقف بر شرط می‌داند هر چند طلب قیدی ندارد و وجود دارد اما ملاک متوقف بر تحقق شرط است در حالی که در واجب معلق، ملاک متوقف بر تحقق قید نیست بلکه ملاک وجود دارد و استیفای ملاک بر حصول قید متوقف است.
بر این اساس هر چند واجب مشروط از نظر شیخ انصاری و واجب معلق در وجوب مقدمات مفوته تفاوتی ندارند اما در اموری مثل شک در قدرت، وقوع تزاحم بین واجب و واجب یا حرام دیگر، لزوم تلاش برای انجام واجب در فرض عدم اطمینان حیات تا زمان تحقق شرط و ... متفاوتند.