مباحثه، تالار علمی فقاهت

نسخه‌ی کامل: اشکالات روشی در مطالعات تاریخ حدیث3
شما در حال مشاهده نسخه آرشیو هستید. برای مشاهده نسخه کامل کلیک کنید.
لزوم اعتبار سنجی شواهد
گاهی به این مستمسک که بحث از تاریخ حدیث، صبغه ی تاریخی دارد و در تاریخ، نباید به شیوه ی معهود در فقه، سند را بررسی کرد، به هر روایت و گزارشی استناد می شود.
گرچه درست است که نباید در تاریخ، به شیوه ی معهود فقه، سند ها را بررسی کرد اما این به این معنی نیست که صدور هر روایت و گزارشی را ثابت شده بدانیم و به آن استناد کنیم.
با توجه به نزاع های نسبتا گسترده ای که در هنجارهای نقل و تحمل حدیث وجود داشته است (مانند نزاع در جواز و رجحان کتابت، تحدیث از مکتوب، قرائت بر شیخ و ...) این مسائل نیز تا حدودی بستر وضع و نسبت های دروغین به بزرگان بوده است و لذا نمی توان سنجش اصالت این گزارش ها را کنار گذاشت.
به عنوان نمونه، در منابع عامه، حدیثی را به حضرت امیر علیه السلام نسبت داده اند درباره ی مقایسه ی سماع از شیخ و قرائت بر شیخ و طبق یک نقل، امام علیه السلام این دو را مساوی دانسته اند و طبق نقل دیگر، یکی را ترجیح داده اند. طبعا با توجه به تاخر مساله ی مقایسه ی سماع و قرائت، پذیرش اصالت این دو نقل بسیار دشوار است؛ در حالی که برخی، همین حدیث را از شواهد گستردگی کتابت (یا قرائت) در زمان حضرت امیر علیه السلام قرار داده اند...