18-آذر-1401, 16:42
یکی از مسائل مهم در مبحث موازین القضاء مسالۀ شناخت مدعی از منکر است. فرض تعارض بین ید سابق و ید حالی یکی از موارد عویصه در تشخیص مدعی و منکر است. یکی از تقریبهایی که می توان برای تقدیم ید سابق و اثبات منکر بودن صاحب آن اقامه نمود، بدین شرح است:
در فرضی که ید سابق و ید فعلی وجود دارد، هر دو ید مشمول قاعدۀ ید اند. در این صورت دلیل اعتبار ید به تعارض داخلی دچار می شود، همانند فرض وجود دو ید فعلی بر یک عین که این منجر به این تعارض می شود. همان گونه که در اصول مضبوط است، پس از تعارض دو ید، نوبت به اصل مختص می رسد که در محل بحث ما استصحاب اصل مختص در ید سابق است.
در فرضی که ید سابق و ید فعلی وجود دارد، هر دو ید مشمول قاعدۀ ید اند. در این صورت دلیل اعتبار ید به تعارض داخلی دچار می شود، همانند فرض وجود دو ید فعلی بر یک عین که این منجر به این تعارض می شود. همان گونه که در اصول مضبوط است، پس از تعارض دو ید، نوبت به اصل مختص می رسد که در محل بحث ما استصحاب اصل مختص در ید سابق است.