مباحثه، تالار علمی فقاهت

نسخه‌ی کامل: پاسخ اشکال نظریه وجوب ناقص در فرض تزاحم
شما در حال مشاهده نسخه آرشیو هستید. برای مشاهده نسخه کامل کلیک کنید.
محقق عراقی نظریه ای غیر ترتب برای وجود امر در فرض تزاحم دو تکلیف بیان کرده اند که از آن تعبیر به وجوب ناقص میشود.
توضیح : در فرض تساوی دو وجوب ناقص(الزام به سد ابواب عدم متعلق من غیر ناحیه المزاحم) وجود دارد و در فرض عدم تساوی یک وجوب تام و یک وجوب ناقص وجود دارد.

برخی اشکال کرده اند که درست است که در ظرف انجام اهم، امر به مهم وجود ندارد و مکلف را به سد باب مهم از این ناحیه دعوت نمی‌کند چون بین آنها تزاحم است، اما مقدمات مهم که با اهم تزاحمی ندارند پس باید انجام مقدمات مهم بر مکلف لازم باشد. وجوب مقدمه در اطلاق و اشتراط تابع وجوب ذی المقدمه است و از آنجا که وجوب مهم وجوب مطلق است پس وجوب مقدمات آن هم مطلق است در نتیجه در فرضی که امر به ذی المقدمه وجود ندارد اما انجام مقدمه لازم است!

به نظر استاد این اشکال وارد نیست؛زیرا همان طور که وجوب مقدمه در اطلاق و اشتراط تابع وجوب ذی المقدمه است در تمامیت و نقصان هم تابع وجوب ذی المقدمه است پس همان طور که وجوب ذی المقدمه ناقص است و مکلف را به سد باب متعلقش از ناحیه انجام اهم دعوت نمی‌کند وجوب مقدمات هم ناقص است و مکلف را به سد باب عدم از ناحیه انجام اهم دعوت نمی‌کنند.

برگرفته از درس خارج اصول استاد قائینی (ج۲۴-۲۷-۷-۱۴۰۱)