6-اسفند-1401, 20:35
ملاک حجیّت علوم نظری، تجربی،کاربردی
نکته دیگر هم این است که باید کل مراحل تحقیق و علم ذیل دین قرار بگیرد؛ یعنی باید وحی حاکم بر عقلانیت نظری، تجربی و کاربردی شود، تا کل عقلانیت اجتماعی به حجیت برسد و همه ذیل وحی عمل کنند. البته علوم مختلف نقلی نمی‌شوند بلکه باید استناد همه علوم به وحی تمام شده و به عبارت دیگر باید همه علوم دینی شوند و به حجیت برسند.
بنابراین پایگاه حجیت علوم بازگشت به یقین ندارد که مرحوم شهید صدر در اسس المنطقیه دنبال کرده‌اند، بلکه حجیت علوم به این است که تابع وحی باشند؛ لذا وقتی رفتار اجتماعی حجیت پیدا می‌کند که همه علوم تابع وحی شده و از این طریق به حجیت رسیده باشد. به عبارت دیگر محاسبات علمی در ساخت مسکن و شهر و سایر امور تا به حجیت نرسد قابل اعتماد نیست و وقتی حجیت پیدا می‌کند که وحی در آنها جریان پیدا کرده باشد. لذا همانطور که در فقه باید یقین مستند به تولی ایجاد شود تا به حجیت برسد، در سایر علوم هم یقینی حجیت دارد که مستند باشد.
در واقع علوم مبتنی بر مفروضات و غایاتی شکل می‌گیرد و به تعبیر دیگر علم در یک چارچوب و پاراداریم خاصی شکل می‌گیرد که اگر این چارچوب عوض شود کل علم عوض می‌شود؛ لذا دستگاه‌های مختلف طب و دستگاه‌های مختلف ریاضی و... وجود دارد که در چارچوب‌های مختلفی شکل گرفته است؛
لذا این سؤال مطرح می‌شود که کدام یک از این دستگاه‌های مختلف در طب و ریاضی و سایر علوم حجیت دارند؟ در پاسخ به این سؤال می‌توان گفت که علمی حجیت دارد که وحی در آن جریان پیدا کرده و بر اساس تعبد و تولی به وحی تولید شده باشد؛ لذا همانطور که در فقه یقینی که ناشی از تولی باشد حجیت دارد در سایر علوم هم یقینی حجیت دارد که ناشی از تعبد و تسلیم به وحی باشد. البته تولی به وحی در علوم مختلف متفاوت است ولی به هر حال تا تولی و تسلیم به شارع مقدس نداشته باشند حجیت پیدا نمی‌کنند.
درس خارج فلسفه اصول، جلسه 67 – سه شنبه 11-11-1401
نکته دیگر هم این است که باید کل مراحل تحقیق و علم ذیل دین قرار بگیرد؛ یعنی باید وحی حاکم بر عقلانیت نظری، تجربی و کاربردی شود، تا کل عقلانیت اجتماعی به حجیت برسد و همه ذیل وحی عمل کنند. البته علوم مختلف نقلی نمی‌شوند بلکه باید استناد همه علوم به وحی تمام شده و به عبارت دیگر باید همه علوم دینی شوند و به حجیت برسند.
بنابراین پایگاه حجیت علوم بازگشت به یقین ندارد که مرحوم شهید صدر در اسس المنطقیه دنبال کرده‌اند، بلکه حجیت علوم به این است که تابع وحی باشند؛ لذا وقتی رفتار اجتماعی حجیت پیدا می‌کند که همه علوم تابع وحی شده و از این طریق به حجیت رسیده باشد. به عبارت دیگر محاسبات علمی در ساخت مسکن و شهر و سایر امور تا به حجیت نرسد قابل اعتماد نیست و وقتی حجیت پیدا می‌کند که وحی در آنها جریان پیدا کرده باشد. لذا همانطور که در فقه باید یقین مستند به تولی ایجاد شود تا به حجیت برسد، در سایر علوم هم یقینی حجیت دارد که مستند باشد.
در واقع علوم مبتنی بر مفروضات و غایاتی شکل می‌گیرد و به تعبیر دیگر علم در یک چارچوب و پاراداریم خاصی شکل می‌گیرد که اگر این چارچوب عوض شود کل علم عوض می‌شود؛ لذا دستگاه‌های مختلف طب و دستگاه‌های مختلف ریاضی و... وجود دارد که در چارچوب‌های مختلفی شکل گرفته است؛
لذا این سؤال مطرح می‌شود که کدام یک از این دستگاه‌های مختلف در طب و ریاضی و سایر علوم حجیت دارند؟ در پاسخ به این سؤال می‌توان گفت که علمی حجیت دارد که وحی در آن جریان پیدا کرده و بر اساس تعبد و تولی به وحی تولید شده باشد؛ لذا همانطور که در فقه یقینی که ناشی از تولی باشد حجیت دارد در سایر علوم هم یقینی حجیت دارد که ناشی از تعبد و تسلیم به وحی باشد. البته تولی به وحی در علوم مختلف متفاوت است ولی به هر حال تا تولی و تسلیم به شارع مقدس نداشته باشند حجیت پیدا نمی‌کنند.
درس خارج فلسفه اصول، جلسه 67 – سه شنبه 11-11-1401