مباحثه، تالار علمی فقاهت

نسخه‌ی کامل: اشتراک لفظی در اصول فقه و منطق ۲
شما در حال مشاهده نسخه آرشیو هستید. برای مشاهده نسخه کامل کلیک کنید.
#منطق
#اصول_فقه
اشتراک لفظ در منطق و اصول فقه گاهی باعث مغالطه می شود(بخش دوم):

عبارت "لفظ مشترک" یا "اشتراک" در منطق مقابل منقول و مرتجل و... به کار می رود؛ لفظ یا یک معنی دارد که #مختص است یا بيشتر از یک معنی. که در این هنگام یا معانی دیگر وضع نشده اند که #حقیقت #مجاز است یا معانی دیگر وضع شده اند. در این هنگام یا زمان نقشی ندارد که #مشترک_لفظی است، یا زمان نقش دارد. در جایی که زمان نقش دارد یا مناسبت بین معنای اول و دوم وجود دارد که #منقول است یا وجود ندارد که #مرتجل است.
اما در اصول فقه وقتی از مشترک بحث می کنیم شامل منقول و مرتجل می شود یا وقتی از 'استعمال المشترک اکثر من معنی' بحث می کنیم شامل حقیقت و مجاز هم می شود و منظور استعمال چند معنی در آن واحد است نه مشترک لفظی به تعریف خاص منطق!
بخاطر همین بعضی از اعاظم عنوان بحث را 'استعمال اللفظ اکثر من معنی' قرار می دهند. این در مقابل کسانی است که عنوان را استعمال المشترک اکثر من معنی قرار می دهند ولی ذیل آن بحثی اعم از مشترک ارائه می دهند! در واقع از باب غلبه مشترک در این بحث از این عنوان بهره بردند و عنوان در اینجا منحصر کننده مسائل مطروحه نیست.