24-آبان-1402, 19:29
بعضی اشکال دیگری بیان کردند و گفتند زیاده در خصوص تکبیرة الاحرام معقول نیست. چون فرض این است که تکبیره ثانیه به قصد تکبیرة الاحرام و به قصد افتتاح گفته و این شخصی که یک بار تکبیرة الاحرام گفته، یعنی نماز افتتاح شد و حاصل شد، حال اگر دوباره به قصد افتتاح تکبیر را بگوید، تحصیل حاصل میشود. المفتتح لایفتتح ثانیة.
بعبارة اخری، یا نماز به قصد قطع، قطع میشود یا نه، اگر گفتیم با قصد قطع، نماز قطع میشود، پس تکبیره ثانیه قطع نیست بلکه شروع است یعنی تکبیر اول از بین رفت و تکبیر دوم استیناف است و شروع نماز میشود. اما اگر قصد قطع، قطع نیست، پس تکبیر دوم، تحصیل حاصل است و نمیشود چیزی که افتتاح شده را دوباره افتتاح کرد. پس هیچ وقت برای تکبیره، زیاده تصویر نمیشود. اشکال نشود که روایت من زاد فی المکتوبة اینجا را شامل میشود، چون پاسخ میدهیم این روایت مربوط به جایی است که زیاده تصویر شود ولی اینجا تصویر ندارد.
پاسخ
اما به نظر میرسد اینها قیاس اعتباریات به تکوینیات است. اگر درب خانه باز شد، دیگر باز نمیشود و معقول نیست دوباره مفتوح شود. اما در امور اعتباریه، فرضی است و میشود یک چیز باز را دوباره باز فرض کند.در اقامه عشرة ایام در روایت سوال کرد میخواهم کمتر از 10 روز در مکه بمانم، چه کنم؟ امام علیهالسلام فرمود قصد 10 روز کن، این به معنای این نیست که 10 روز بمان بلکه یعنی قصد کن که 10 روز میمانی. قصد یک بنای قلبی است که به ید خود انسان است. کسانی که میگویند قصد 10 روز کردیم، از وجدان خود خبر میدهند که خطا نمیکند. مثلا در مورد غاصب اگر بگوید تو را مالک قرار دادم یعنی قصد کردم ملکیت به تو منتقل شود.
پس اینکه ارتکاز ما مثل مشهور است که میپذیریم میشود تکبیرة الاحرام را زیاد کنیم، مؤید همین است که با دوباره تکبیر، دوباره وارد نماز شود. در مورد تسلیم نماز چنین چیزی نمیشود چون خود شارع فرموده سلام مخرج از صلاة است ولی با خارج شدن، دیگر وارد شدن با نماز معنا ندارد. ولی در مورد تکبیرة فرموده با تکبیرة وارد نماز میشوی ولی نگفته با تکبیر دوم نمیتوانی دوباره وارد نماز شوی. در باب تکبیر شک داریم و احتمال میرود که با تکبیر دوم، تکبیر اول باطل شده باشد و شارع مقدس بگوید با تکبیر دوم نماز را ادامه بده. اگر بتوانیم این نماز را تصحیح کنیم، به این دلیل است که شاید با تکبیر اول وارد نماز شده و دومی لغو میباشد و شاید با دومی وارد نماز شده و اولی لغو است و شاید با هر دو تکبیر وارد نماز شده باشد. اما در مورد نماز، خود شارع فرموده از نماز خارج شدی ولی جای اعتبار دارد که بفرماید اگر سلام گفتی، میتوانی دوباره سلام بگویی.
بعبارة اخری، یا نماز به قصد قطع، قطع میشود یا نه، اگر گفتیم با قصد قطع، نماز قطع میشود، پس تکبیره ثانیه قطع نیست بلکه شروع است یعنی تکبیر اول از بین رفت و تکبیر دوم استیناف است و شروع نماز میشود. اما اگر قصد قطع، قطع نیست، پس تکبیر دوم، تحصیل حاصل است و نمیشود چیزی که افتتاح شده را دوباره افتتاح کرد. پس هیچ وقت برای تکبیره، زیاده تصویر نمیشود. اشکال نشود که روایت من زاد فی المکتوبة اینجا را شامل میشود، چون پاسخ میدهیم این روایت مربوط به جایی است که زیاده تصویر شود ولی اینجا تصویر ندارد.
پاسخ
اما به نظر میرسد اینها قیاس اعتباریات به تکوینیات است. اگر درب خانه باز شد، دیگر باز نمیشود و معقول نیست دوباره مفتوح شود. اما در امور اعتباریه، فرضی است و میشود یک چیز باز را دوباره باز فرض کند.در اقامه عشرة ایام در روایت سوال کرد میخواهم کمتر از 10 روز در مکه بمانم، چه کنم؟ امام علیهالسلام فرمود قصد 10 روز کن، این به معنای این نیست که 10 روز بمان بلکه یعنی قصد کن که 10 روز میمانی. قصد یک بنای قلبی است که به ید خود انسان است. کسانی که میگویند قصد 10 روز کردیم، از وجدان خود خبر میدهند که خطا نمیکند. مثلا در مورد غاصب اگر بگوید تو را مالک قرار دادم یعنی قصد کردم ملکیت به تو منتقل شود.
پس اینکه ارتکاز ما مثل مشهور است که میپذیریم میشود تکبیرة الاحرام را زیاد کنیم، مؤید همین است که با دوباره تکبیر، دوباره وارد نماز شود. در مورد تسلیم نماز چنین چیزی نمیشود چون خود شارع فرموده سلام مخرج از صلاة است ولی با خارج شدن، دیگر وارد شدن با نماز معنا ندارد. ولی در مورد تکبیرة فرموده با تکبیرة وارد نماز میشوی ولی نگفته با تکبیر دوم نمیتوانی دوباره وارد نماز شوی. در باب تکبیر شک داریم و احتمال میرود که با تکبیر دوم، تکبیر اول باطل شده باشد و شارع مقدس بگوید با تکبیر دوم نماز را ادامه بده. اگر بتوانیم این نماز را تصحیح کنیم، به این دلیل است که شاید با تکبیر اول وارد نماز شده و دومی لغو میباشد و شاید با دومی وارد نماز شده و اولی لغو است و شاید با هر دو تکبیر وارد نماز شده باشد. اما در مورد نماز، خود شارع فرموده از نماز خارج شدی ولی جای اعتبار دارد که بفرماید اگر سلام گفتی، میتوانی دوباره سلام بگویی.