15-بهمن-1402, 18:51
در مورد دلالت سیاقیه که شامل دلالت اقتضاء و تنبیه و اشاره می شود دو ثمره برای دلالت تنبیه ذکر می شود که در این موارد وجود دلالت تنبیه باعث ثمرات فراوانی در فقه می شود.
ثمره اول: اینکه در موارد اطلاقات مانند اوفوا بالعقود سلمنا که در مقام بیان ضابطه و قانون باشد گرچه منطوقا اطلاق افرادی دارد اما از منطوق اطلاق احوالی و ازمانی آن روشن نیست اما وقتی به این نکته توجه کنیم که بدون اطلاق احوالی و ازمانی قاعده و قانون معنی ندارد، و قاعده لغو می شود بنابراین باید اطلاق ازمانی و احوالی هم برای قاعده باشد. که این نکته گرچه بین بمعنی الاخص نیست ولی بین به معنی الاعم است و دلالت تنبیه به حساب می آید که کاربرد زیادی دارد. که این ثمره در بیانات آیت وحید خراسانی در درس خارج فقه تاریخ 8و9 آبان 1396 وجود دارد.
ثمره دوم که در کلمات شهید صدر وجود دارد این است که پرداختن چندین بار به یک موضوع نشان می دهد که ادله بعدی باید نکته ای اضافه تر از ادله قبلی در بر داشته باشند مثلا ایشان مثال می زند که وقتی با توجه به وجود ادله تنجس جامد به صورت ویژه به ظروفی که سگ و خوک از آن چیز روان خورده اند، پرداخته می شود ، نشان می دهد که این دو علاوه بر متنجس بودن منجس هم هستند.
البته استاد گرچه ثمره اول را به طور کامل پذیرفتند ولی در صغری ثمره دوم اشکال کردند که گرچه ما کبری را قبول داریم ولی صغری را قبول نداریم چون ممکن است که نکته پرداختن دوباره به ظروف سگ و خوک، تفاوتی است که عرف بین نجاست این دو و سایر نجاسات می بیند که شاید نجاست شدید تری داشته باشند یا اثر دیرتر برطرف شود.( درس خارج اصول جلسه74، 15 بهمن 1402)
ثمره اول: اینکه در موارد اطلاقات مانند اوفوا بالعقود سلمنا که در مقام بیان ضابطه و قانون باشد گرچه منطوقا اطلاق افرادی دارد اما از منطوق اطلاق احوالی و ازمانی آن روشن نیست اما وقتی به این نکته توجه کنیم که بدون اطلاق احوالی و ازمانی قاعده و قانون معنی ندارد، و قاعده لغو می شود بنابراین باید اطلاق ازمانی و احوالی هم برای قاعده باشد. که این نکته گرچه بین بمعنی الاخص نیست ولی بین به معنی الاعم است و دلالت تنبیه به حساب می آید که کاربرد زیادی دارد. که این ثمره در بیانات آیت وحید خراسانی در درس خارج فقه تاریخ 8و9 آبان 1396 وجود دارد.
ثمره دوم که در کلمات شهید صدر وجود دارد این است که پرداختن چندین بار به یک موضوع نشان می دهد که ادله بعدی باید نکته ای اضافه تر از ادله قبلی در بر داشته باشند مثلا ایشان مثال می زند که وقتی با توجه به وجود ادله تنجس جامد به صورت ویژه به ظروفی که سگ و خوک از آن چیز روان خورده اند، پرداخته می شود ، نشان می دهد که این دو علاوه بر متنجس بودن منجس هم هستند.
البته استاد گرچه ثمره اول را به طور کامل پذیرفتند ولی در صغری ثمره دوم اشکال کردند که گرچه ما کبری را قبول داریم ولی صغری را قبول نداریم چون ممکن است که نکته پرداختن دوباره به ظروف سگ و خوک، تفاوتی است که عرف بین نجاست این دو و سایر نجاسات می بیند که شاید نجاست شدید تری داشته باشند یا اثر دیرتر برطرف شود.( درس خارج اصول جلسه74، 15 بهمن 1402)