توضیح انقلاب نسبت و فرق آن با شاهد جمع:

فرزند یکی از دوستان مبتلا به بیماری شده اند که عمل کردن او احتمال 60 در صد موجب قتل فرزند می شود ولی عمل نکردن نیز باعث می شود این کودک تا چند ماه بیشتر زنده نماند.
به نظر دوستان آیا حرمت قتل در این مورد مقدم است یا وجوب حفظ نفس؟؟؟

در روایات نماز جمعه استثنائاتی از وجوب ذکر شده است . سوال این است که ایا می توان از موارد مذکور در روایات تعدی کرد یا خیر؟
کلام شیخ طوسی: مجوز بودن مطلق عذر برای ترک جمعه
 لزومی ندارد که ما بر ظاهر این روایات اقتصار کنیم. برخی روایات 5 استثناء و برخی 9 استثناء ذکر کرده اند.  و می توان از آن به هر جایی که یک عذر مقبول عندالعقلاء دارد تعدی کرد.
مختار استاد: قبول کلام شیخ
به نظر ما کلام شیخ مقبول است. ما که وجوب تعیینی نماز جمعه را قبول نکردیم ولی اگر گفتیم واجب تعیینی است؛ می گوییم نماز جمعه از واجبات تعیینی می باشد که وجوب آن به اندک عذری ساقط می شود. آنچه ملاک است، عذر عقلایی است. این مسئله یک مشکله ای را حل می کند و آن اینکه چطور پیامبر اکرم تا دو فرسخ را دعوت می کند که بیایید، چطور جا می شود که بیایند؟ جواب این است که هر عذر عقلایی برای نیامدن به نماز جمعه کافی است
شواهد رفع وجوب مع العذر
1. استثنائات زیادی که در روایات وارد شده است مصداق هستند برای اینکه در جایی که عذری ندارد نماز جمعه بر او واجب است.
2. اختلاف تعداد استثناء ها در روایات دلیل بر این است که آنچه ملاک است عذر عرفی است
3. روایاتی که در باب باران آمدن آمده بود که اگر باران بیاید، نماز جمعه واجب نیست می توان الغاء خصوصیت به هر عذری کرد.

استاد شهیدی در درس خارج فقه 10 بهمن فرمودند
آقاس سیستانی قرار دادن پول در حساب بانکی را دارای اثر تملک و قبض نمی دانند و لذا با قرار داشتن پول در حساب خمس واجب نمی شود و...
 
وجه این فتوا این است که حسابهای بانکی حقیقتی ندارند و صرفا نوشته ای هستند مانند قبضی که در دفتر نوشته می شود پس تا آن را از بانک نگیرد، اعتبار شرعی ندارد و ملک و قبض محسوب نمی شود بنابر این خمس آن و... نیز واجب نخواهد بود و هبه نیز با واریز به حساب صورت نمی گیرد وآثار مهم شرعی دیگر که بر این فتوا مترتب خواهد
 

یک دسته از کسانی که از وجوب نماز جمعه استثناء شده اند کسانی هستند که با فاصله ی دو فرسخ از نماز جمعه واقع شده اند. بحث در این است که ملاک این دو فرسخ بودن چیست؟ ایا خود شخص است یا خانه ی او یا روستای او؟
ملاک محاسبه دو فرسخ

بحث در این است که کسانی که درروایات از وجوب نماز جمعه استثناء شده بودند، مانند مسافر و زنان، اگر در نماز جمعه شرکت کنند، نماز آنان مجزی است یا خیر؟ بعد از قبول قول به إجزاء نماز آنان، نوبت به این بحث می رسد که آیا نماز بر آنان علاوه بر مجزی بودن، واجب نیز هست یا خیر؟ یعنی با وجود اینکه نماز جمعه بر آنان واجب نیست، آیا بعد از حضور در نماز، بر آنان واجب می شود یا خیر؟
بیاناتی راجع به قول به وجوب شده است که بدان نمی پردازیم. آنچه برای ما مهم است و راهی است که به نظر ما می توان با این راه وجوب را ثابت دانست به بیان ذیل است:
راهی برای قول به وجوب بعد از حضور

مرحوم نائینی بین متعلق و موضوع این گونه فرق گذاری میکند که ضابطه متعلق این است که به سوی او بعث و زجر میشود. مثلا در وجوب اکرام علماء، اکرام متعلق است چون بعث به سوی اکرام شده است. اما نسبت به موضوع، بعث و زجر صورت نگرفته است. در این مثال علماء موضوع است. بنا بر این مطالب، متعلق باید مقدور باشد چون بعث و زچر به مقدور صورت میگیرد. لذا اگر چیزی غیر مقدور بود در ناحیه موضوع اخذ شده است. ثمره این بحث در واجب معلق و امکان اخذ قصد امر ظاهر میشود.
مرحوم خویی میفرماید: ضابطه قیودی که در ناحیه موضوع اخذ میشوند این است که یا غیر مقدور باشند مانند شرطیت دلوک شمس برای وجوب نماز. و یا تناسب حکم و موضوع اقتضاء میکند که در ناحیه موضوع اخذ شوند. و لو این که مقدور باشد. مثل وجوب وفای به عقود. عقود و لو این که اختیاری است ولی چون بحث امضا نسبت به عقود مطرح میشود فرض وجودش شده است.
چلسه 85 درس خارج اصول استاد گنجی. 11/10

استاد سید احمد مددی در ضمن مطرح کردن مبانی مختلف در بحث معاطات فرمودند: تا قبل از محقق ثانی معظم فقهاء قائل بودند که معاطات مفید اباحه بوده است. از زمان محقق ثانی بحث ملیکت به وجود آمد. بعد از شیخ انصاری مبنای جدیدی در معاطات به وجود آمد و ان عبارت است از این که درمعاطات اصلا انشاء وجود ندارد نه انشاأ اباحه و نه انشاء ملکیت. بلکه معاطات یک نوع استیلا است. مثلا کسی که از نانوایی نان میخرد پول را در صندق میگذارد و نانوا بر ان استیلا پیدا میکند و طرف مقابل نیز از استیلا ممانعت نمیکند. لذا بر خلاف مبنای اباحه و ملکیت اصلا انشا و اعتباری وجود ندارد.
سوال: اگر عملیات عرف درمعاطات تحلیل شود این مبنا استفاده میشود یا نه؟

در مقتضای اصل اولی در متعارضین مرحوم آخوند فرمودند که نسبت به مدلول مطابقی اصل، تساقط است ولی مدلول  التزامی که نفی ثالث می کند حجت است. مرحوم اصفهانی در اشکال به مرحوم آخوند می فرماید که هم مدلول مطابقی و هم التزامی از حجیت ساقط است به دلیل اینکه اگر قرار باشد نفی ثالث شود طبق نظر آخوند باید با احدهمای مردد باشد و احدهمای مردد حقیقتی ندارد تا صفات حقیقی مانند علم و یا اعتباری مانند حجیت به آن تعلق بگیرد.
استاد قائینی حفظه الله می فرمایند ما نیز معترفیم که فرد مردد واقع و حقیقتی ندارد اما جعل حجیت برای فرد مردد محذوری ندارد. ادعای ما وفاقا با مرحوم آخوند در تعلیقه در واجب تخییری، این است که اولا برخی صفات حقیقی مثل علم به واقع مردد تعلق می‌گیرد و به همان بیان تعلق اعتبار به آن هم محذوری ندارد. خود مرحوم اصفهانی هم در بحث علم اجمالی در مواردی که معلوم به اجمال فرد مردد است، فرمودند علم به «جامعی که از بین اطراف خارج نیست» تعلق می‌گیرد پس ایشان خودشان هم در آنجا تعلق علم به فرد مردد را (با این تحلیل) تصویر کرده‌اند و همان تحلیل در این جا هم قابل تصویر است.  همین که شارع می‌تواند بگوید ممکن است واقعیتی در بین وجود داشته باشد برای اینکه بگوید احتیاط واجب است یا برای مکلف احتیاط ممکن باشد کافی است و این اثر تعلق حجیت به فرد مردد است.