تطبیق دو اصل عقلائی بر مبنای غلبه - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17) +--- انجمن: مباحثات دروس سطح (اصولی) (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=18) +---- انجمن: کفایه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=33) +---- موضوع: تطبیق دو اصل عقلائی بر مبنای غلبه (/showthread.php?tid=1086)

تطبیق دو اصل عقلائی بر مبنای غلبه - میرزا رضا نائینی - 21-اسفند-1396 استاد اعلایی در ادامه بحث منشا اصول عقلایی وارد بحث تطبیقی در اصول عقلایی شده و دو اصل را بررسی کردند در اول به اصالة عدم القرینه ای که در سیره عقلائی  وجود دارد پرداختند و فرمودند : آنچه مهم است  اجرای این اصل در متون تاریخی و روایی است چون روایات فراز و نشیب زیادی داشته چه از نحوه تالیف اصول و مصنفات و چه در انتقال به جوامع به چه نحو بوده  باید بررسی شود  آنچه عقلا به صورت کاملا روشن جاری میکنند در مورد محاورات است و این محاوره را که بعد از هزار سال نقل میکنند آیا قابل استناد است؟ آیا غلبه درعدم سقوط قرینه است یا غلبه در سقوط قرینه است؟  اما در آخر نتیجه گرفتند که :  در نصوص تاریخی بالتحقیق چون نحوه انتقال از اصول و مصنفات به صورت مکاتبه و تطبیق و سخت گیری های فراوان استاد شاگردی بوده قراین متصله کلام بعید است که نقل نشده باشد پس در تمام مراتب قرینه و احتما حذف آن نمی توان این اصل را جاری کرد مگر با تقریر این مقدمه و آگاهی به نحو رسیدن روایات به امروز. اما در اصالة عدم التقیه که مراد جدی کلام امام ، همین ظاهر در مراد استعمالی باشد هم به عنوان یک اصل عقلایی مطرح است که منشاش این است که غلبه در این است که مرادات استعمالیه و ظاهر الفاظ را عقلا جدا اراده میکند و جهت خاصی را لحاظ نمیکنند. شاید بتوان در کلمات شهید صدر هم مویدی برای کلام آورد لكن أستاذنا الشهيد (قده) قد عدل في الدورة الأخيرة عن هذا الرأي و أفاد: أنّ أصالة الجهة منشؤها هو غلبة التطابق بين المراد الاستعمالي و المراد الجدّي، و هي كما تقتضي إثبات المراد الجدّي عند ثبوت المراد الاستعمالي، كذلك تقتضي نفي المراد الاستعمالي عند انتفاء المراد الجدّي، و حمل الكلام على آخر من المعاني المحتملة.     اما اجرای این اصل در مجموعه روایی به صورت مطلق محل اشکال است چون در مجموعه روایات فقهی غلبه در وجود تقیه است و شاهد هم آن دسته از روایاتی است که اهل بیت خود شان روایات تقییه ای را برای اختلاف انداختن بین شیعه صادر میکنند تا جان آن ها حفظ شود همچنین در اکثر روایات علاجیه اشاره مستقیم به رجوع به ما خالف العامه شده که شاهدی قوی بر وجود کثرت روایات تقیه ای در مجموعه روایات است   RE: تطبیق دو اصل عقلائی بر مبنای غلبه - سید محسن حائری - 23-اسفند-1396 فرمایش ایشان در مورد بسیاری از قرائن صحیح و قابل قبول است. اما یک سری از قرائن هستند که در ناخودآگاه اثر خود را می‌گذارند و ناقل روایت متوجه نیست که «چنین قرینه‌ای نیز مؤثر بوده و ممکن است آیندگان این قرینه را درک ننمایند» تا آن را بخواهد به خاطر اهمیت نقل روایت، به گونه‌ای منتقلش کند. خصوصا که ارتکازات جوامع به صورت آهسته آهسته تغییر و تبدل میابند و ناقلین روایت متوجه نمی‌شوند که مثلا از این تاریخ به بعد دیگر باید فلان قرینه را نیز منتقل نمود. آیا نسبت به احتمال وجود این گونه قرائن نیز می‌توان اصل جاری کرد؟