+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد سیدمحمود مددی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=44)
+---- موضوع: اشکال: انحلال علم اجمالی در دلیل انسداد (/showthread.php?tid=1114)
انحلال علم اجمالی در دلیل انسداد - 89194 - 26-فروردين-1397
استاد مددی در جلسه روز 15/1/97 خارج اصول در مقام بررسی حجیت مطلق ظن به #دلیل انسداد پرداختند و مقدمه اول و دوم آن را نپذیرفتند.
اشکال ما به رد مقدمه اول است.
توضیح این که مقدمه اول عبارت بود از این که ما علم اجمالی به وجود تکالیف فعلیه ای در دایره شبهات داریم.
استاد در مقام رد این گزاره فرمودند که این علم اجمالی #انحلال پیدا می کند؛ چرا که در یکی از اطراف شبهات یعنی در محدوده اخبار ثقه، به مقدار آن تکالیفی که ما علم اجمالی به وجود آن در مجموع شبهات داشتیم، تکالیف معلوم بالاجمال داریم. لذا علم اجمالی منحل می شود.
اشکال ما این است که شرط این انحلال آن است که علم اجمالی در غیر آن طرف یقینا باقی نماند. در حالی که چطور این یقین حاصل می شود؟! در حالی که یقینا باقی می ماند چرا که موارد شبهه منحصر در احکام نیست بلکه شامل شبهات موضوعیه هم می شود. قطعا در میان این همه شبهات موضوعیه ای که مکلف با آن ها رو برو است تکالیفی وجود دارد به نحو علم اجمالی.
لذا انحلال مخدوش است.
RE: انحلال علم اجمالی در دلیل انسداد - مسعود عطار منش - 27-فروردين-1397
(26-فروردين-1397, 15:50)89194 نوشته: اشکال ما این است که شرط این انحلال آن است که علم اجمالی در غیر آن طرف یقینا باقی نماند. در حالی که چطور این یقین حاصل می شود؟! در حالی که یقینا باقی می ماند چرا که موارد شبهه منحصر در احکام نیست بلکه شامل شبهات موضوعیه هم می شود. قطعا در میان این همه شبهات موضوعیه ای که مکلف با آن ها رو برو است تکالیفی وجود دارد به نحو علم اجمالی.تا آنجا که بنده می دانم اصولیین بحث انسداد را در رابطه با احکام مطرح می کنند نه موضوعات و کلام استاد هم علی القاعده باید ناظر به همان مباحثی باشد که در کتب اصولی ذکر شده و ربطی به موضوعات ندارد .
لذا انحلال مخدوش است.
RE: انحلال علم اجمالی در دلیل انسداد - مسعود عطار منش - 27-فروردين-1397
(26-فروردين-1397, 15:50)89194 نوشته: استاد مددی در جلسه روز 15/1/97 خارج اصول در مقام بررسی حجیت مطلق ظن به #دلیل انسداد پرداختند و مقدمه اول و دوم آن را نپذیرفتند.این انحلال محل تأمل است چرا که به نظر می رسد علم اجمالی ما دامنگیر اخبار غیر ثقه و حتی شهرت های فتوایی هم می شود یعنی در ان ها هم علم اجمالی داریم ؛ و اما توضیح ذلک :
اشکال ما به رد مقدمه اول است.
توضیح این که مقدمه اول عبارت بود از این که ما علم اجمالی به وجود تکالیف فعلیه ای در دایره شبهات داریم.
استاد در مقام رد این گزاره فرمودند که این علم اجمالی #انحلال پیدا می کند؛ چرا که در یکی از اطراف شبهات یعنی در محدوده اخبار ثقه، به مقدار آن تکالیفی که ما علم اجمالی به وجود آن در مجموع شبهات داشتیم، تکالیف معلوم بالاجمال داریم. لذا علم اجمالی منحل می شود.
1-مراد از علم اجمالی اعم از علم و اطمینان است .
2-به لحاظ حساب احتمالات اطمینان حاصل می شود که در دایره اخبار غیر ثقه و بلکه شهرتهای فتوائی هم الزاماتی وجود دارد و اما توضیح ذلک :
فرض کنید شهرتی بر حرمت شیء الف منعقد شد که بنده نمی گویم ظن ولی لا اقل 50 در صد احتمال مطابقتش با واقع را میدهیم ؛ سپس شهرتی بر شیء ب منعقد شد که آن هم 50 در صد احتمال مطابقت با واقع دارد ؛ به حساب احتمالات این که یکی از این دو (احدهما لا بعینه) مطابق با واقع باشد 75 در صد است و اگر سه شهرت منعقد شود احتمال مطابقت یکی از این سه با واقع حدودا 88 در صد است و اگر چهار شهرت منعقد شود حدودا 94 در صد و اگر پنج شهرت منعقد شود حدودا 97 در صدحال اگر ده شهرت فتوایی منعقد شد احتمال مطابقت با واقع یکی از ده تا بسیار بالا می رود و احتمال مخالفت تمام اینها با واقع بسیار نا چیز می شود .
و همینطور اخبار غیر ثقه .
شبیه این بیان ، در کلمات حضرت آیت الله شبیری زنجانی دام ظله در مباحث انسداد ذکر شده است .
RE: انحلال علم اجمالی در دلیل انسداد - 89194 - 27-فروردين-1397
این که اصولیین در مورد احکام بحث میکنند دلیل نمیشود که در بحث انحلال ما به وجود شبهات موضوعیه توجه نکنیم.
RE: انحلال علم اجمالی در دلیل انسداد - 89194 - 27-فروردين-1397
لطف بفرمایید کلمات حضرت آیت الله رو در این رابطه به اینجا انتقال دهید. شکرا
RE: انحلال علم اجمالی در دلیل انسداد - مسعود عطار منش - 28-فروردين-1397
(27-فروردين-1397, 10:22)89194 نوشته: این که اصولیین در مورد احکام بحث میکنند دلیل نمیشود که در بحث انحلال ما به وجود شبهات موضوعیه توجه نکنیم.عرض بنده این نیست که بحث نکیند بلکه عرض بنده این است که بحث استاد ظاهرا ناظر به همان بحث اصولیین است . و اگر بحث میکنید جداگانه در در یک بحث مستقل بحث کنید .
RE: انحلال علم اجمالی در دلیل انسداد - 89194 - 28-فروردين-1397
این که فرمودید از طریق حساب احتمالات اطمیتگنان حاصل میشود، منوط به این است که اولا تمام این 10 شهرت دال بر تکلیف باشند نه بر عدم آن و ثانیا مطابق این 10 تا شهرت فتوایی خبر ثقه نداشته باشیم.
باید این دو جهت را با علم یا اطمینان نوعی احراز کنیم. که این احراز مشکل است.
RE: انحلال علم اجمالی در دلیل انسداد - 89194 - 30-فروردين-1397
از استاد در مورد علم اجمالی در دایره موضوعات سوال کردم.
ایشان فرمودند که در دایره موضوعات قواعد و اصولی توسط همان اخبار ثقه بیان شده که حجت بر عدم ثبوت تکلیف فعلی در دایره موضوعات میشود.
لذا با عمل به اخبار ثقه عملا علم اجمالی به تکلیف فعلی چه در دایره احکام چه در دایره موضوعات باقی نمیماند.
فتأمل