مباحثه، تالار علمی فقاهت
آیا بین متعارضین بالعرض جمع عرفی وجود دارد؟؟ - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد شهیدی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=36)
+---- موضوع: آیا بین متعارضین بالعرض جمع عرفی وجود دارد؟؟ (/showthread.php?tid=1175)



آیا بین متعارضین بالعرض جمع عرفی وجود دارد؟؟ - سید رضا حسنی - 9-آذر-1397

جریان یا عدم جریان جمع در متعارضین بالعرض
کلام محقق نایینی
محقق نایینی رحمه الله قائل شده اند به اینکه در متعارضین بالعرض احکام جمع عرفی جاری نمی شود. زیرا علم اجمالی از خارج که ظهور در قرینیت ندارد کار قرینه را برای جمع عرفی نمی کند. اگر نکته ی تقدیم خطاب اظهر بر ظاهر قرینیت است این خطاب قرینیت پیدا نمی کند با علم اجمالی، بر تصرف در دلیل دیگر. مثلا یک خطاب یک چیز را واجب کند و یک خطاب دیگر چیز دیگری را و ما علم اجمالی داریم از خارج که تنها یکی از این ها واجب است.
شاهد کلام ایشان این است که ضابط جمع عرفی بین دو خطاب منفصل این است که وقتی فرض کنیم این ها در خطاب واحد صادر شده اند. اگر عرف احساس تنافی نکرد معلوم می شود که جمع عرفی بین این دو هست.
مناقشه در کلام نایینی
به نظر ما عرف بعد ازعلم اجمالی به اینکه هردو واجب نیست جمع عرفی می کند و یکی را حمل بر استحباب می کند. قرینیت خطاب اظهر نسبت به ظاهر قرینیت نوعیه است نه قرینیت شخصیه که مفاد خطاب است. قرینیت نوعیه یعنی اینکه عرف وقتی تنافی ببیند بین دو خطاب و لو اینکه این تنافی ناشی از علم اجمالی خارجی باشد، کدام یک از این دو خطاب را صالح بداند برای تفسیر دیگری ، این می شود قرینیت نوعیه؛ انصافا وقتی شما علم اجمالی پیدا کردید که این ها معا واجب نیستند، عرف می گوید خطاب یجب که نص یا اظهر در وجوب است صالح است برای اینکه بفهمیم خطاب اکرم العالم وجوب نیست با توجه به اینکه ما از خارج می دانیم اکرام هر دو واجب نیست؛ بیش از این هم به قرینیت و اقواییت ظهور نیاز نداریم.