مباحثه، تالار علمی فقاهت
تطبیق موضوع بعهدۀ عقل است یا عرف(تکمیل شده) - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد سیدمحمدجواد شبیری (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=25)
+---- موضوع: تطبیق موضوع بعهدۀ عقل است یا عرف(تکمیل شده) (/showthread.php?tid=1178)



تطبیق موضوع بعهدۀ عقل است یا عرف(تکمیل شده) - مسعود عطار منش - 13-آذر-1397

برخی مدعی شده اند که شناخت مفاهیم کلام به عهدۀ عرف بوده ولی تطبیق مفاهیم شناخته شده توسط عرف ، کار عقل می باشد ؛ ولکن این حرف نا تمام است زیرا وقتی شارع می فرماید اچتنب عن الدم یک غرض دارد که از عرف می خواهد آن را استیفاء کند حال اگر در نزد عرف لون الدم دم نبود ولی نزد عقل دم بود چون شارع غرضش را از عرف مطالبه کرده است یا باید عرف را در تشخیص خود تخطئه کند و بگوید لون الدم هم حقیقتا دم است و یا باید حکم خود را توسعه دهد و مثلا بگوید اجتنب عن الدم و لون الدم و الا نقض غرض وی میشود پس اگر در جایی چنین کاری نکرد معلوم میشود غرضش مطالبه همان مصادیقی از دم است که عرف متوجه میشود پس روح اجتنب عن الدم اجتنب عمّا یراه العرف دماً می باشد .
بله گاهی عرف تسامحاتی می کند که خودش هم متوجه است مثلا وقتی می رود خرید گاهی  950 گرم را 1 کیلو حساب می کند ولی نه این که خودش متوجه این تسامح نشود بخلاف امثال لون الدم که اصلا متوجه نمیشود .
لازم به ذکر است در برخی موارد تناسبات حکم و موضوع می گوید موضوع ما یراه العرف است مانند مثال لون الدم ولی در برخی موارد تناسبات حکم و موضوع می گوید موضوع ما یراه الشخص است مثلا اگرمولا گفت اکرم العالم و ما به عالمی برخورد کردیم که به دلیل کتمان برای عرف قابل شناسایی نبود در اینجا تحریک عرف به دلیل تمکن از شناخت معنا ندارد و لکن برای شخصی که توانایی تشخیص دارد تحریک بالفعل است زیرا بلحاظ عرفی عالم کتوم بلحاظ ملاک اکرام چیزی کمتر از علمای دیگر ندارد ولو چون ناشناخته است برای کسی که متمکن نیست وظیفه ای وجود ندارد .


RE: تطبیق موضوع بعهدۀ عقل است یا عرف(تکمیل شده) - محمود رفاهی فرد - 1-دي-1397

در مثال دم، نمی شود گفت که حتی عقلا هم مفهوم دم صدق نمی کند؟ درست است که مولکول ها یا سلول های تشکیل دهنده ی خون وجود دارد اما این به تنهایی برای تحقق مفهوم خون کفایت نمی کند، بلکه جرم معتنی به داشتن اصلا در خود مفهوم عرفی خون ماخوذ است.


RE: تطبیق موضوع بعهدۀ عقل است یا عرف(تکمیل شده) - مهدی خسروبیگی - 27-دي-1397

اصل این بحث اشتباه است بحث تطبیق مفهوم بر مصداق یعنی سراغ امور جزیی و خارجی برو عقل کارش حکم کلی است و به جزئیات کاری ندارد و از حیطه عقل خارج است


RE: تطبیق موضوع بعهدۀ عقل است یا عرف(تکمیل شده) - سید رضا حسنی - 2-بهمن-1397

(27-دي-1397, 01:12)مهدی خسروبیگی نوشته: اصل این بحث اشتباه است بحث تطبیق مفهوم بر مصداق یعنی سراغ امور جزیی و خارجی برو  عقل کارش حکم کلی است و به جزئیات کاری ندارد و از حیطه عقل خارج است

سلام علیکم. ظاهرا مراد از عقل تدقیقات عقلی است برادر عزیز و با بحث حکم کلی عقلی به حسن و قبح و غیره تفاوت دارد. در اینجا مراد از عقل تدقیقات عقلی است که در مقابل دید عرفی مطرح می شود.