مباحثه، تالار علمی فقاهت
نکته علمی: جایگاه و حقیقت اطلاق - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد سیدمحمدجواد شبیری (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=25)
+---- موضوع: نکته علمی: جایگاه و حقیقت اطلاق (/showthread.php?tid=1204)



جایگاه و حقیقت اطلاق - مسعود عطار منش - 4-دي-1397

مرحوم نائینی شرط استفاده عموم در امثال اکرم کل عالم را جریان مقدمات حکمت در مدخول کل دانسته اند و لکن مختار این است که اساساً جایگاه اطلاق مفاد افرادی کلمات نیست بلکه مفاد ترکیبی آنهاست و اما توضیح ذلک :
قضیه مذکور از یک موضوع و محمول تشکیل می شود که هرکدام مفاد افرادی ای دارند ؛ برای تعیین مفاد افرادی هر یک از اجزاء کلام نیازی به جریان مقدمات حکمت نیست یعنی اگر از لفظ عالم عالم خاص اراده شده باشد یا بنحو مجاز در کلمه است که با اصاله الحقیقه دفع میشود یا بنحو مجاز در حذف و تقدیر است که با اصل عدم تقدیر رفع میشود یا از باب مجاز در اسناد است که آن هم با اصل دفع میشود بنابراین بدون نیاز به جریان مقدمات حکمت می توان مفاد افرادی کل عالم را تعیین کرد و لکن مع ذلک قضیه یک سور دارد که برخاسته از مفاد ترکیی کلام است یعنی آیا محمول بر تمام افراد موضوع بار شده است یا خیر و این سور یک وقت با امثال کل و ... بیان میشود و یک وقت با سکوت که در حقیقت همان اطلاق است ؛ بنابراین اطلاق برای بیان سور قضیه است یعنی ترتب محمول بر تمام افراد موضوع فلذا گفته شد که جایگاه اطلاق مفاد افرادی نیست بلکه مفاد ترکیبی است .