مباحثه، تالار علمی فقاهت
چرا افعال ماضی در طلب استفاده نمیشوند؟ نظریه شهید صدر - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد گنجی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=23)
+---- موضوع: چرا افعال ماضی در طلب استفاده نمیشوند؟ نظریه شهید صدر (/showthread.php?tid=1216)



چرا افعال ماضی در طلب استفاده نمیشوند؟ نظریه شهید صدر - خیشه - 8-دي-1397

مرحوم شهید صدردر بحث اوامر وقتی نوبت به ظهور جملات خبریه در مقام انشاء در وجوب میرسد به مناسبتی بحث به این مرحله میرسد که دلیل عدم استعمال فعل ماضی که به معنای مضارع نیست در طلب این است که طلب با معنای ماضی سنخیت ندارد زیرا در ماضی خبر از ثبوت تحقق در زمان گذشته حکایت میکند در حالی که در طلب اراده به شئ معدوم تعلق گرفته است فلذا برای طلب از فعل ماضی استفاده نمیکنند بر خلاف مضارع که چنین سنخیتی را با طلب دارد.
سوال این است که آیا در فعل مضارع خبر از ثبوت تحقق نیست؟ و لو این که این تحقق در آینده میخواهد ثابت شود ولی باز هم خبر از ثبوت نسبت است.


RE: چرا افعال ماضی در طلب استفاده نمیشوند؟ نظریه شهید صدر - مسعود عطار منش - 9-دي-1397

(8-دي-1397, 18:18)90220 نوشته: سوال این است که آیا در فعل مضارع خبر از ثبوت تحقق نیست؟ و لو این که این تحقق در آینده میخواهد ثابت شود ولی باز هم خبر از ثبوت نسبت است.

بله ظاهرا مراد ایشان این است که هم فعل ماضی و هم فعل مضارع فی حد نفسه دال بر تحقق اند و لکن فرق این دو در این است که امر به تحقق شیء امر به تحققش در حال یا اینده است و این با اخبار از تحقق شیء در حال یا آینده سازگار است ولی امر به شیء به معنای لزوم تحققش در گذشته نمی باشد لذا با اخبار از تحقق در گذشته سنخیت ندارد .


RE: چرا افعال ماضی در طلب استفاده نمیشوند؟ نظریه شهید صدر - خیشه - 9-دي-1397

طبق جواب شما اگر فعل ماضی صلاحیت انشا را داشته باشد باز هم نباید در مقام انشاء استعمال شود چون هنوز سنخیت وجود ندارد. اما دیده میشود که فعل ماضی در مقام دعا استعمال میشود با این که دعا نیز برای زمان حال یا استقبال است. مانند غفر الله لک.


RE: چرا افعال ماضی در طلب استفاده نمیشوند؟ نظریه شهید صدر - مسعود عطار منش - 23-دي-1397

(9-دي-1397, 13:53)خیشه نوشته: طبق جواب شما اگر فعل ماضی صلاحیت انشا را داشته باشد باز هم نباید در مقام انشاء استعمال شود چون هنوز سنخیت وجود ندارد. اما دیده میشود که فعل ماضی در مقام دعا استعمال میشود با این که دعا نیز برای زمان حال یا استقبال است. مانند غفر الله لک.

نقض مذکور نقض خوبی است ولی اشکال نقضی مذکور غیر از فرمایشی است که قبلا داشتید ؛ قبلا فرمودید چه فرقی بین ماضی و مضارع هست چون هر دو دال بر ثبوت نسبت اند که پاسخ دادیم صرف دال بر نسبت بودن این دو را شبیه بهم نمی کند چون دلالت بر نسبت در ماضی سنخیتش با طلب مانند سنخیت مضارع نیست خلاصه این که نمی توان به صرف دلالت هر دو بر نسبت این دو را شبیه به هم دانست ؛ بله این اشکال نقضی اشکال خوبی است که باید مورد تأمل بیشتری قرارگیرد .


RE: چرا افعال ماضی در طلب استفاده نمیشوند؟ نظریه شهید صدر - خیشه - 24-دي-1397

(23-دي-1397, 12:56)مسعود عطار منش نوشته:
(9-دي-1397, 13:53)خیشه نوشته: طبق جواب شما اگر فعل ماضی صلاحیت انشا را داشته باشد باز هم نباید در مقام انشاء استعمال شود چون هنوز سنخیت وجود ندارد. اما دیده میشود که فعل ماضی در مقام دعا استعمال میشود با این که دعا نیز برای زمان حال یا استقبال است. مانند غفر الله لک.

نقض مذکور نقض خوبی است ولی اشکال نقضی مذکور غیر از فرمایشی است که قبلا داشتید ؛ قبلا فرمودید چه فرقی بین ماضی و مضارع هست چون هر دو دال بر ثبوت نسبت اند که پاسخ دادیم صرف دال بر نسبت بودن این دو را شبیه بهم نمی کند چون دلالت بر نسبت در ماضی سنخیتش با طلب مانند سنخیت مضارع نیست خلاصه این که نمی توان به صرف دلالت هر دو بر نسبت این دو را شبیه به هم دانست ؛ بله این اشکال نقضی اشکال خوبی است که باید مورد تأمل بیشتری قرارگیرد .

ضمن تشکر از وقتی که صرف کرده اید. نکته اصل اشکال این بود که با امر کردن چیزی نیست، میخواهد به وجود بیاید  این معنا با ماضی سازگاری ندارد چون محقق شده است. بنده عرض میکنم در مضارع نیز نسبت محقق شده است و فرض تحقق نسبت نیز شده است منتها در انیده فرض شده است پس باز هم ناسازگاری با معنا امر کردن وجود دارد. خصوصا بر مبنای مرحوم اخوند که زمان را در معنای فعل دخیل نمیداند.