مشهور بین فقهای متأخر این است که جنایت عمدیه اعم از قتل و غیر آن به نحو منع خلو یکی از دو امر است: یا اینکه فعل به قصد جنایت خاص واقع شود مثل اینکه کاری انجام شود به قصد قتل طرف مقابل و آن جنایت نیز در نتیجه مترتب شود، یا انجام کاری که تأثیر آن کار در وقوع جنایت غالبی است گرچه شخص با قصد جنایت خاص آن را مرتکب نشده است؛ مثل اینکه شخصی را از طبقه ی دهم یک ساختمان به پایین پرتاب کنند. اگر شخص را از طبقه ی دهم پرت کنند و قصد قتل هم نداشته باشند، این در نظر مشهور عمد است ولی اگر از طبقه ی اول پرت کنند، عمدی بودن قتل در فرض اتفاق آن، منوط به این است که قاتل به قصد و داعی قتل این کار را انجام داده باشد. اما اگر قصد قتل نداشته باشد، عمد نیست بلکه شبیه عمد است؛ زیرا ارتکاب عمد ارادی است. ضابطه‌ی شبه عمد این است که فعل باعمد صورت گرفته است؛ مثل تنبیه معلم که غالبا هم سبب قتل نیست ولکن عمدی است. حال اگر شاگرد از دنیا رفت به این نوع قتل شبه عمد می گویند. استاد قائینی حفظه الله می فرمایند لکن به نظر ما معیار جنایت عمد تنها یک چیز است و آن اینکه تأثیر آن فعل ارتکابی نسبت به وقوع فعل، مثل قتل، حالت معرضیت در قتل یا غیر قتل داشته باشد ولو اینکه تاثیر غالبی نباشد. لذا اگر شخص را از طبقه ی اول پایین پرت کنند، از نظر مشهور شبه عمد است ولکن از نظر ما این فعل عمد است و اگر قتل اتفاق افتد، عمد محسوب می شود ولو فرقش با مورد طبقه ی دهم این است که تأثیر طبقه‌ی دهم در قتل غالبی است و در طبقه‌ی اول غالبی نیست و ولو اینکه قاتل به قصد قتل انجام نداده باشد. از نظر مشهور انداختن از طبقه‌ی اول که تاثیرش غالبی نیست، عمد نیست ولکن به نظر ما عمد است؛ زیرا معرضیت دارد؛ یعنی اگر شخص به قتل رسید جای تعجب نداشته باشد و امر غیر متوقع نباشد این معنای معرضیت است؛ مثلا اگر معلم با تنبیه اش شاگردی را کشت معرضیت نداشته است، لذا شبه عمد است؛ زیرا متوقع نبوده است؛ لذا نسبت به تاثیر تنبیهات مدارس در مرگ دانش آموز اگر یک موردی اتفاق افتد، در روزنامه ها ثبت می شود. یک خبر غیر متوقع می شود و جزء حوادث غیر مترقبه ثبت می شود ولی اگر کسی از چهار متری بیفتد و بمیرد تعجب نمی کنند. بله شاید زنده بودنش نیز خلاف متوقع نباشد ولی همین که در معرضیت باشد، برای حکم به عمد بودن کافی است. بنابراین نظر ما با مشهور کاملا تباین به حسب تاثیرات خارجی دارد. حال به بیان یک روایت برای نظر خود می پردازیم که سندا نیز صحیح است:

عَلِيُّ بْنُ الْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي الْعَبَّاسِ‌ وَ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ الْعَمْدَ أَنْ يَتَعَمَّدَهُ{یعنی یتعمد المقتول} فَيَقْتُلَهُ بِمَا يَقْتُلُ مِثْلُهُ{ممکن است که برخی بگویند: «یقتل مثله غالبا» ولی اینگونه نیست؛ زیرا غالبا وسایلی را گویند که نود درصد با آن قتل صورت گیرد در حالی که در تیر اندازی نیز «یقتل مثله» می گویند با اینکه غالبا نمی کشد بلکه کشتن آن پنجاه پنجاه است. وَ الْخَطَأَ أَنْ يَتَعَمَّدَ وَ لَا يُرِيدَ قَتْلَهُ يَقْتُلُهُ بِمَا لَا يَقْتُلُ مِثْلُهُ وَ الْخَطَأُ الَّذِي لَا شَكَّ فِيهِ أَنْ يَتَعَمَّدَ شَيْئاً آخَرَ فَيُصِيبَهُ»

بله شیئی که معرضیت برای قتل ندارد، مثل تنبیه معلم، این «یقتل مثله» نیست بلکه اتفاق است ولی آنکه معرضیت دارد چه غالبا و چه غیر غالب داخل در این عنوان است.ممکن است سؤال شود ملاک تشخیص معرضیت چیست؟ جواب این است که اگر انسان پنجاه درصد احتمال وقوع دهد، غالبی نیست ولکن معرضیت صدق می کند. این یک امر وجدانی عرفی لغوی است.