نکته علمی: جایگاه مراد تفهیمی و حکایی میان مراد استعمالی و جدی - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17) +--- انجمن: مطالب علمی (اصولی) (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=28) +--- موضوع: نکته علمی: جایگاه مراد تفهیمی و حکایی میان مراد استعمالی و جدی (/showthread.php?tid=1327)

جایگاه مراد تفهیمی و حکایی میان مراد استعمالی و جدی - مسعود عطار منش - 23-بهمن-1397 معمولا مراد متکلم در حین تکلم را به مراد استعمالی و جدی تقسیم می کنند و حال آن که به نظر می رسد این تقسیم بندی کاملی نیست و بایددو قسم در این بین اضافه شود که در برخی مباحث فوائدی هم دارد : 1-مراد استعمالی-2-مراد تفهیمی-3-مراد حکایی-4-مراد جدی 1-مراد استعمالی : مراد استعمالی همان معنای مستعمل فیه است که اگر مطابق موضوع له باشد استمعال حقیقی و اگر مطابق نباشد مجاری میشود و همچنین اگر متعدد باشد بحث استمعمال لفظ در اکثر از معنا مطرح می شود ؛ پس برخی مباحث همون حقیقت و مجاز یا استعمال لفظ در اکثر از معنا مربوط به مستعمل فیه یا همان مراد استعمالی است . 2-مراد تفهیمی : مراد تفهیمی همان ظهور کلام و آنچیزی است که به مخاطب افهام میشود اعم از این که مطابق مستعمل فیه باشد  ومجاز باشد یا نباشد ؛ لازم به ذکر است یک کلام می تواند بیش از یک مراد تفهیمی داشته باشد بدون این که مستعمل فیه یا مراد استعمالی اش متعدد باشد و این مصداق بحث استعمال لفظ در اکثر از معنا نخواهد شد مثلا اگر به شخصی گفتیم خورشید نزدیک طلوع کردن است مراد استعمالی اش همین است ولی مراد تفهیمی اش علاوه بر طلوع خورشیدقضا شدن نماز یا دیر شدن وقت قرار و ... می باشد و این مصداق استعمال لفظ در اکثر از معنا نیست کما لا یخفی . 3-مراد حکایی : مراد حکایی آن چیزی است که متکلم قصد حکایت از آن را دارد ولو به مخاطب معنای دیگری را افهام کند که در اینصورت مصداق توریه میشود مثلا اگر طلبکار دم در بیاید و ببگوید پدرت خانه است و من با اشاره به جلوی در بگویم اینجا نیست و قصدم حکایت از همین جلوی در باشد مراد استعمالی با مراد حکایی تطابق دارد ولی به مخاطب معنایی افهام میشود که کلا پدرم خانه نیست (مراد تفهمیم) که این مصداق توریه است . 3- مراد جدی : مراد جدی همان اعتقاد گوینده به واقع است که در حین تکلم وجود دارد و ملاک صدق و کذب است تطابق مراد حکایی با مراد جدی است یعنی اگر قصد حکایت معنایی را داشتم که اعتقاد به مطابقت آن ندارم ، کلام من متصف به کذب میشود و من متصف به کاذب . خلاصه این که در مباحثی مثل صدق و کذب و فرق آن با توریه و همچنین استعمال لفظ در اکثر از معنا و حقیقت و مجاز باید بین این مرادات تفکیک صورت گیرد تا مباحث بخوبی منقح شود . لازم به ذکر است به نظر در کلمات بزرگان مراد استعمالی به معنای اعم از مراد تفهیمی بکار رفته است و شاید مراد جدی هم اعم از مراد حکایی باشد و بین این ها تفکیک نشده است . RE: جایگاه مراد تفهیمی و حکایی میان مراد استعمالی و جدی - محمود رفاهی فرد - 8-اسفند-1397 شاید برای التفات به مراد حکایی، غیر مثال توریه، تکلم نفسی و فکر کردنی که با الفاظ ذهنی صورت می گیرد نیز مناسب باشد. وقتی با خودمان حرف می زنیم، قصد تفهیم نداریم ولی بالاخره قصد حکایت از معانی را داریم. یعنی با این الفاظ، معانی ای را در نظر می گیریم که ممکن است مغایر با مراد استعمالی باشد و ممکن است با واقعیتی که به آن معتقدیم نیز متفاوت باشد.