مباحثه، تالار علمی فقاهت
اطلاق مقامی در کلام مرحوم آخوند - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد گنجی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=23)
+---- موضوع: اطلاق مقامی در کلام مرحوم آخوند (/showthread.php?tid=1384)



اطلاق مقامی در کلام مرحوم آخوند - خیشه - 13-اسفند-1397

با تتبع در کلمات مرحوم آخوند این مطلب به دست میاید که ایشان اطلاق مقامی را در دو جا میداند یکی جایی که مولا در بیان تمام غرضش باشد. مثلا در مقام تعلیم باشد. مثلا شارع کیفیت وضو را گفت و همه ی خصوصیات را بیان کرد ولی وقتی به ترتیب مسح دو پا رسید نگفت اول مسح پای راست بعد مسح پای چپ. در این جا با اطلاق مقامی وجوب ترتیب بین مسح پای راست و چپ نفی میشود. مورد دیگر در کلام ایشان نسبت به قیود مغفول عنها است. یعنی اگر قیدی به گونه ای بود که مردم از آن غافل بودند و شارع هم ان را بیان نکرد معلوم میشود که معتبر نیست. مثل قصد وجه و تمییز که مردم از ان غالفل هستند. 
بعد مرحوم اخوند ادعا کرده است که تقیید قصد امر هیچ کدام از این دو مورد نیست پس برای اثبات اصل توصلیت نمیتوان به اطلاق مقامی تمسک جست؟


RE: اطلاق مقامی در کلام مرحوم آخوند - مسعود عطار منش - 14-اسفند-1397

(13-اسفند-1397, 17:05)خیشه نوشته: با تتبع در کلمات مرحوم آخوند این مطلب به دست میاید که ایشان اطلاق مقامی را در دو جا میداند یکی جایی که مولا در بیان تمام غرضش باشد. ...مورد دیگر در کلام ایشان نسبت به قیود مغفول عنها است. یعنی اگر قیدی به گونه ای بود که مردم از آن غافل بودند و شارع هم ان را بیان نکرد معلوم میشود که معتبر نیست. مثل قصد وجه و تمییز که مردم از ان غالفل هستند. 
بعد مرحوم اخوند ادعا کرده است که تقیید قصد امر هیچ کدام از این دو مورد نیست پس برای اثبات اصل توصلیت نمیتوان به اطلاق مقامی تمسک جست؟

اولا که این دو مورد از هم جدا نیست زیرا مورد دوم تا به اول باز نگردد قرار نیست اطلاق مقام جاری شود زیرا حتی اگر قیدی مغفول عنه عند العرف باشد مولا باید در مقام بیان موقفش نسبت به آن قید باشد و الا اگر نباشد آن کسی که غافل است بخاطر غفلتش معذور است ولی اگر غافل نیست و احتمال قید بودن را می دهد دیگر نمی تواند به اطلاق تمسک کند چون مولا در مقام بیان نیست .
ثانیا در مورد امثال قصد وجه چرا اطلاق مقامی جاری نباشد مگر مولا در مجموع شریعت در مقام بیان کیفیت امتثال مکلفین نمی باشد چون کیفیت امتثال هم در تحصیل غرضش دخالت دارد.


RE: اطلاق مقامی در کلام مرحوم آخوند - خیشه - 14-اسفند-1397

جواب اولا شما این است که شاید در بعضی موارد این دو مورد با هم اجتماع داشته باشند. اما در بعضی موارد از همدیگر متمایز هستند. مثلا اگر مولی در مقام بیان باشد اما یک قیدی را بیان نکرد و آن قید مغفول عنه نیست، نمیتوان بر گردن مولی گذاشت که در غرضش دخیل نیست. زیرا ممکن است شارع در مقام بیان باشد ولی چون عرف خودشان این مطلب را میدانند، ایکال به عرف کرده باشد. بر خلاف مورد اول که صرف در مقام بیان بودن کفایت میکند.


RE: اطلاق مقامی در کلام مرحوم آخوند - خیشه - 14-اسفند-1397

نسبت به ثانیا شما هم گفته میشود که شما موید مرحوم اخوند هستید. مرحوم اخوند اطلاق مقامی را در قصد وجه جاری میداند.


RE: اطلاق مقامی در کلام مرحوم آخوند - مسعود عطار منش - 21-اسفند-1397

(14-اسفند-1397, 20:33)خیشه نوشته: جواب اولا شما این است که شاید در بعضی موارد این دو مورد با هم اجتماع داشته باشند. اما در بعضی موارد از همدیگر متمایز هستند. مثلا اگر مولی در مقام بیان باشد اما یک قیدی را بیان نکرد و آن قید مغفول عنه نیست، نمیتوان بر گردن مولی گذاشت که در غرضش دخیل نیست. زیرا ممکن است شارع در مقام بیان باشد ولی چون عرف خودشان این مطلب را میدانند، ایکال به عرف کرده باشد. بر خلاف مورد اول که صرف در مقام بیان بودن کفایت میکند.
 در فرض شما اگر عرف می داند آن قید لازم است هیچ یک از اطلاق مقامی ها جاری نیست و اگر در عین التفات و عدم غفلت شک دارد لازم است یا نه اطلاق مقام به نحو اول جاریست و به نحو دوم جاری نیست ولی این نقضی به عرض بنده نیست چون عرض بنده این نیست که این دو همه چا با هم مجتمع اند بلکه می گویم عام و خاص مطلق اند یعنی اگر خواستیم اطلاق مقامی به نجو دوم را جاری کنیم بدون اطلاق مقامی به نحو اول نمیشود یعنی نحو دوم مصداقی از نحو اول است لذا شما برای رد عرض بنده باید مثالی بزنید که اطلاق مقامی به نحو دوم جاری شود ولی به نحو اول جاری نشود و من هنا یظهر مثال شما بر عکس آن چیزی است که برای رد عرض بنده لازم دارید چون در مثال شما اطلاق مقامی به نحو اول تصویر میشود ولی به نحو دوم تصویر نمیشود و در عام خاص مطلق هم همین است .


RE: اطلاق مقامی در کلام مرحوم آخوند - مسعود عطار منش - 21-اسفند-1397

(14-اسفند-1397, 20:36)خیشه نوشته: نسبت به ثانیا شما هم گفته میشود که شما موید مرحوم اخوند هستید. مرحوم اخوند اطلاق مقامی را در قصد وجه جاری میداند.

خوب قصد وجه را ایشان جاری دانسته چرا در قصد امر جاری ندانسته اند مگر مولا در مجموع شریعت در مقام بیان کیفیت امتثال ار جمله لزوم قصد امر یا عدم لزوم آن نیست ؟
ایا استاد گنجی حفظه الله بیانی ارائه کردند در تفکیک بین قصد وجه و قصد امر .