مباحثه، تالار علمی فقاهت
مشکل "روایات حسنه" - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش رجال (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=29)
+--- انجمن: قواعد رجال (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=30)
+--- موضوع: مشکل "روایات حسنه" (/showthread.php?tid=1407)



مشکل "روایات حسنه" - محمود رفاهی فرد - 22-اسفند-1397

معمولا احادیث را به چهار گروه صحیح و حسن و موثق و ضعیف تقسیم می کنند. در مورد حدیث حسن هم به لحاظ کبروی و هم به لحاظ تطبیق مشکلاتی وجود دارد. اما به لحاظ کبروی، مرحوم آقای خوئی بیان کرده اند که حدیث حسن به جهت سیره ی عقلاء حجت است. وجه این مطلب روشن نیست. آیا یعنی عقلاء، وثاقت را در قبول خبر، معتبر نمی دانند؟!
بله مطلب دیگری هست که در کلام  سید بحر العلوم و در فائده ی نهم خاتمه ی مستدرک آورده شده است که رواتی که حسن شمرده شده اند وثاقتشان به جهت حسن ظاهر ثابت است. بنا بر این، قبول حدیث حسن، منافاتی با اشتراط وثاقت در قبول خبر ندارد. ولی مشکل این است که خارجا بسیاری از مدح هایی که به عنوان حسن شمرده می شود حسن ظاهری که موجب وثاقت باشد را اثبات نمی کند.
در مقام تطبیق هم مفهوم حسن مشکل دارد. حُسن را به مدح معتد به و مربوط به امر حدیث معنی کرده اند. منظور از مدح معتد به چیست؟  ارتباط، در چه حدی ملاک است(با توجه به این که ارتباط، مشکک است)؟ مثلا فقیه بودن، مدح مرتبط محسوب می شود؟ می بینیم که تطبیقا نیز حدیث حسن با ابهاماتی مواجه است. اساسا حدیث حسن در بین خود عامه (یعنی خاستگاه این اصطلاحات) نیز با ابهام و مشکل مواجه بوده است. عامه حدیث را به صحیح و حسن و ضعیف تقسیم می کنند. اصل قضیه این است که عامه برخی از روایات را نمی توانند تضعیف کنند و کنار بگذارند و با ابداع حدیث حسن، خواسته اند که این روایات را نگه دارند. استاد سید محمد جواد شبیری، خارج فقه، 97/12/14
(درباره ی این که حسن ظاهر چگونه کاشف از وثاقت است، مطالبی را از استاد در قسمت فقه ذیل عنوان راهی برای اعتبار احادیث ضعیف نوشته ام)