مباحثه، تالار علمی فقاهت
نمونه ای از استناد به ارتکاز عقلائی در کشف معذوریت... - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد شوپایی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=54)
+---- موضوع: نمونه ای از استناد به ارتکاز عقلائی در کشف معذوریت... (/showthread.php?tid=1481)



نمونه ای از استناد به ارتکاز عقلائی در کشف معذوریت... - محمود رفاهی فرد - 29-خرداد-1398

اگر مبنای ما این باشد که با دخول شهر رمضان، روزه ی کل ماه واجب میشود، در مورد مکلفی که تنها قادر بر روزه ی نیمی از ماه است، بین وجوب روزه ی نیمه اول با وجوب روزه ی نیمه دوم تزاحم میشود. اگر مکلف احتمال دهد که حتی اگر روزه ی نیمه ی اول را ترک کند، نتواند نیمه ی دوم را روزه بگیرد، روشن است که نمیتواند روزه ی نیمه ی اول را ترک کند. اما اگر یقین داشته باشد که با ترک روزه ی نیمه ی اول، میتواند نیمه ی دوم را روزه بگیرد، آیا میتواند روزه ی نیمه ی اول را ترک کند وقدرتش را صرف روزه ی نیمه ی دوم کند؟ برخی اسبقیت روزه ی نیمه اول را مرجح دانسته اند (مانند مرحوم نائینی در فوائد الاصول) البته با قطع نظر از وجود مرجح دیگر. استاد در توجیه این نظر بیان کردند که ولو شخص، قاطع است که با ترک نیمه اول، میتواند نیمه ی دوم را امتثال کند، اما همین که امور آینده، در معرض تزلزل است، باعث میشود که از نظر عقلائی، شخص، معذور در ترک واجب فعلی شمرده نشود. ۲۹/۳/۹۸
قبول این ادعا از این جهت دشوار است که خود شخص ، خود را قاطع می بیند و اگر تنها نکته ی عدم معذوریت، احتمال تزلزل در مستقبل باشد، او نسبت به خودش چنین احتمالی نمی دهد و تبعا باید خود را معذور بداند.
آیا وجهی که استاد بیان کردند، مبتنی بر عدم حجیت قطع است؟ به این بیان که عقلاء، قطع شخص نسبت به امر استقبالی را حجت نمی دانند....


RE: نمونه ای از استناد به ارتکاز عقلائی در کشف معذوریت... - سید محسن حائری - 30-خرداد-1398

(29-خرداد-1398, 18:21)محمود رفاهی فرد نوشته: آیا وجهی که استاد بیان کردند، مبتنی بر عدم حجیت قطع است؟ به این بیان که عقلاء، قطع شخص نسبت به امر استقبالی   را حجت نمی دانند....

لزوما این طور نیست. یک پدر می‌تواند به این نکته که فرزندش در قطع‌هایش اشتباه می‌کند، به او دستور دهد که حتی اگر مطمئن باشی که نانوایی تعطیل است، باز هم جهت خرید نان اقدام کن.
این به معنای عدم حجیت قطع نیست. عدم حجیت قطع این است که عبد از طرفی قطع داشته باشد که مولی فعل الف را می‌طلبد، و از طرفی مولی بگوید که این قطعت (که به وظیفه‌ات تعلق گرفته) اعتبار ندارد.
در ما نحن فیه، متعلق قطع تکلیف مولی نیست، بلکه قطع عبد به قدرتش است. حجیت قطع هیچ منافاتی با این نکته ندارد که مولی بگوید: «هر چند قطع داری که قادر خواهی بود، اما باز هم روزه‌ی نیمه‌ی اول را مقدم بدار».

بله، پذیرش امکان ثبوتی چنین فرمانی از ناحیه‌ی شارع، به معنای پذیرش اثباتی آن نیست و کماکان جهت مرحج دانستن اقدمیت زمانی یک تکلیف، احتیاج به دلیل هست.


RE: نمونه ای از استناد به ارتکاز عقلائی در کشف معذوریت... - محمود رفاهی فرد - 30-خرداد-1398

عرضم این نبود که چون قطع به قدرت مستقبل نادیده انگاشته شده حجیت قطع نفی میشود. بلکه این که قطع به معذوریت نسبت به حکم فعلی ملغی شده....


RE: نمونه ای از استناد به ارتکاز عقلائی در کشف معذوریت... - سید محسن حائری - 11-تير-1398

متوجه نمی‌شوم. کجای مطلب دال بر وجود قطع به معذوریت است؟