بناء عقلاء و قاعده احتمال و محتمل - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17) +--- انجمن: مطالب علمی (اصولی) (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=28) +--- موضوع: بناء عقلاء و قاعده احتمال و محتمل (/showthread.php?tid=1491)

بناء عقلاء و قاعده احتمال و محتمل - ارادتمند آیت الله مکارم - 11-تير-1398 قاعده احتمال و محتمل در همه مصادیقش جاری است (و آنچه تحت عنوان محتمل الکبیره گفته شد بخاطر اشکالی مصداق قاعده فوق نمی باشد و تخصصا خارج است) به همین خاطر عقلاء در همه چیز از جمله اخذ به ظهورات و عمل به خبر واحد هم براساس همین قاعده عمل می نمایند. پس هرگز ظن را همانند اطمینان و علم ندانسته، اگر محتمل بالا باشد وهم را ترجیح می دهند.این در مورد عقلاء بما هم عقلاء بود اما بعضی از مردم هستند که این طور نیست که همیشه همانند عقلاء عمل نمایند و این کارشان هم ناشی از غفلت یا قلت عقلشان یا اموری دیگر می باشد. پس لا اقل جمعی از مردم که عاقلانه رفتار می نمایند،بر اساس این قاعده رفتار می نمایند. (یک نکته ای در پرانتز که تفصیلش باید در جایی دیگر بررسی شود: این است که اساسا بسیاری از امور شایع بین مردم که آن ها را درست و عقلانی می دانند، عقلانی نبوده بلکه حاصل سبک زندگی غالب جامعه و احساسات و عادت و رسوم و  ... می باشد و به همین خاطر است که اطمینان را همانند علم دانسته و در این مورد و در بعض موارد دیگر به قاعده احتمال و محتمل عمل نمی نمایند). نتیجه آن که ظنی وجود ندارد که بتوان بوسیله یناء عقلا حجیت آن را اثبات نمود.