نظر محقق خوئی: جواز تصرف در اموال دیگران با وجود رضایت مالک و خطای در تطبیق - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9) +---- انجمن: فقه استاد شهیدی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=14) +---- موضوع: نظر محقق خوئی: جواز تصرف در اموال دیگران با وجود رضایت مالک و خطای در تطبیق (/showthread.php?tid=1699)

نظر محقق خوئی: جواز تصرف در اموال دیگران با وجود رضایت مالک و خطای در تطبیق - هادی اسکندری - 5-دي-1398 نظر محقق خوئی: جواز تصرف در اموال دیگران با وجود رضایت مالک و خطای در تطبیق گاهی مالک به تصرف یک عنوان، رضایت داشته و از تصرف عنوانی دیگر ناراضی است. حال اگر در مقام تطبیق خطا رخ دهد، تصرف چه حکمی خواهد داشت. محقق خوئی دو مثال ذکر کرده و در هر دو مثال قائل به جواز تصرف شده اند: 1. مالک، نسبت به تصرف پدرش رضایت دارد، اما راضی به تصرفات دشمن خود نیست. حال اگر مالک به اشتباه عنوان «دشمن» را به زید تطبیق دهد در حالی که او پدر مالک است، تصرف در اموال مالک برای زید بلامانع خواهد بود چرا که مالک بنابر تقدیر انطبق عنوان ابوت بر زید به تصرفات وی راضی است و در مقام تنها علم به انطباق این عنوان بر زید ندارد. در این صورت مالک کراهت فعلی و رضایت تقدیری دارد. 2. مالک، به اعتقاد این که زید پدر اوست به تصرفات وی رضایت داده است، حال آن که زید می داند که پدر زید نبوده بلکه اجنبی یا مثلا دشمن اوست. در این فرض نیز تصرفات بلامانع است چرا که رضای فعلی به تصرفات این شخص، ثابت است. در این صورت مالک رضایت فعلی و کراهت تقدیری دارد. مستند محقق خوئی: کراهت فعلی یا تقدیری در هیچ یک از ادله به عنوان موضوع حرمت تصرف ذکر نشده است. و لکن رضایت مالک اعم از تقدیری و فعلی به دلالت «لایحل مال امرء مسلم الا بطیبه نفسه» موضوع جواز تصرف ذکر شده است. علاوه بر اینکه سیره عقلاء نیز بر جواز تصرف در دو صورت مذکور است. لکن مرحوم محقق داماد نسبت به فرض دوم، رای دیگری داشته و قول حق را عدم جواز تصرفات دانسته است؛ به این دلیل که مالک راضی به تصرفات اجنبی یا دشمن نیست و زید از مصادیق یکی از دو عنوان مذکور است. و ظاهر آن است که که قول مرحوم داماد عرفی است.