3- از دیگر مواردی که وجود حقیقت متشرعیه در زمان امام صادق علیه السلام بعید نیست عنوان تظلیل در محرمات حج است. به این بیان که یکی از محرمات احرام، تظلیل است اما نه به معنای لغوی، چرا که تنها سایه مراد از تظلیل نیست و شامل سرما و باران و .. نیز می شود و لذا شب بارانی، در سایه بان قرار گرفتن، حرام است پس در روایات، مراد از تظلیل، مطلق وسیله تجنب است ثانیا ممکن است گفته شود که مراد از تظلیل، مطلق سایه بان نیست؛ زیرا هر چند که مشهور بر طبق معنای لغوی و اطلاق آن گفته اند استفاده از سایه بان مطلقا جائز نیست؛ اما برخی از بزرگان گفته اند تنها در حال سواره تظلیل صادق است و این اصطلاح مخصوص ائمه است و معنایی مخصوص داشته است و لذا راوی اهل سنت از امام می پرسد که شما تظلیل را در خیمه به عنوان محرمات محرم قبول ندارید اما در سایه بان قبول دارید و این کلام مسخره است«عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ قَال: كُنَّا فِي دِهْلِيزِ يَحْيَى بْنِ خَالِدٍ بِمَكَّةَ وَ كَانَ هُنَاكَ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى ع وَ أَبُو يُوسُفَ فَقَامَ إِلَيْهِ أَبُو يُوسُفَ وَ تَرَبَّعَ بَيْنَ يَدَيْهِ فَقَالَ يَا أَبَا الْحَسَنِ جُعِلْتُ فِدَاكَ الْمُحْرِمُ يُظَلِّلُ قَالَ لَا قَالَ فَيَسْتَظِلُّ بِالْجِدَارِ وَ الْمَحْمِلِ وَ يَدْخُلُ‏ الْبَيْتَ‏ وَ الْخِبَاءَ قَالَ نَعَمْ قَالَ فَضَحِكَ أَبُو يُوسُفَ شِبْهَ الْمُسْتَهْزِئِ فَقَالَ لَهُ أَبُو الْحَسَنِ ع يَا أَبَا يُوسُفَ إِنَّ الدِّينَ لَيْسَ بِالْقِيَاس كَقِيَاسِكُمْ أَنْتُمْ تَلْعَبُونَ بِالدِّينِ إِنَّا صَنَعْنَا كَمَا صَنَعَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ قُلْنَا كَمَا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَرْكَبُ رَاحِلَتَهُ فَلَا يَسْتَظِلُّ عَلَيْهَا وَ تُؤْذِيهِ الشَّمْسُ فَيَسْتُرُ جَسَدَهُ بَعْضَهُ بِبَعْضٍ وَ رُبَّمَا سَتَرَ وَجْهَهُ بِيَدِهِ وَ إِذَا نَزَلَ اسْتَظَلَّ بِالْخِبَاءِ وَ فَيْ‌ءِ الْبَيْتِ وَ فَيْ‌ءِ الْجِدَارِ‌‏»[6] پس تظلیل در لسان ائمه به معنای مخصوصی بوده است و به معنای مطلق تظلیل نیست بلکه صرفا نهی از سوار شدن بر وسائل با سایه بان است.