مباحثه، تالار علمی فقاهت
از قیود تحقق اکراه: مستحق نبودن مکره نسبت به فعل اکراه شده - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9)
+---- انجمن: فقه استاد شب‌زنده‌دار (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=12)
+---- موضوع: از قیود تحقق اکراه: مستحق نبودن مکره نسبت به فعل اکراه شده (/showthread.php?tid=1818)



از قیود تحقق اکراه: مستحق نبودن مکره نسبت به فعل اکراه شده - سید رضا حسنی - 22-بهمن-1398

یکی دیگر از قیودی که محل کلام است و بزرگانی آن را قید قرار داده اند این است که آن ضرر متوعد به باید به غیر از حق باشد و شخص مستحق آن ضرر نباشد. لذا در صورتی که ضرری که مکره توعید می کند ضرری باشد که مکره مستحق آن است، گفته شده است که بیع باطل نیست و معامله صحیح است. به عنوان مثال مکرِه حق قصاص برگردن مکره دارد، لکن این حق را اعمال نکرده است، حال می گوید این منزلت را اگر به من نفروشی حق قصاص خود را اعمال می کنم.
أدله عدم شمولیت أدله رفع استکراه نسبت به توعید به حق 
دلیل اول: إنصراف
دلیل اول اینکه می گوییم این موارد صحت را بر نمی دارد این است که ادله رفع استکراه از این موارد انصراف دارد یا لااقل شک داریم که آیا شامل این موارد می شود یا خیر؛ وقتی ادله رف استکراه نسبت به این مورد انصراف داشت یا اینکه نسبت به شمولیت این ادله نسبت به این مورد شک داشتیم، اطلاقات ادله ی ﴿احل الله البیع و ﴿تجارۀ عن تراض شامل این معاملات می شود و از طرفی هم حاکمی وجود ندارد که بخواهد این حکم را بردارد در نتیجه حکم به صحت معامله می شود.
دلیل دوم: امتنانی بودن حدیث رفع
دلیل دوم این است که حدیث رفع امتنانی است و در مورد مذکور امتنانی بر این شخص نیست؛ زیرا مکره می گوید اگر نفروشد قصاص می شود و شخص مکرَه با این معامله از قصاص فرار می کند