مباحثه، تالار علمی فقاهت
مجعول در باب وضو و ثمره آن در بحث تعدد شرط و اتحاد جزاء - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد گنجی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=23)
+---- موضوع: مجعول در باب وضو و ثمره آن در بحث تعدد شرط و اتحاد جزاء (/showthread.php?tid=1903)



مجعول در باب وضو و ثمره آن در بحث تعدد شرط و اتحاد جزاء - خیشه - 24-اسفند-1398

بحث معروفی دراصول وجود دارد که اگر شرط متعدد شد و جزاء واحد، تداخل اسباب لازم می­آید و یا عدم تداخل؟ مثل اذا بلت فتوضا و اذا نمت فتوضا. بعضی قائل به عدم تداخل شدند (مرحوم اخوند و نائینی..) در عین حال گفته شده است که قرینه خاصه وجود دارد که در باب وضو قائل به تداخل هستیم. صاحب منتقی الاصول می­گوید: وجهش این است که مفاد روایات باب وضو، جعل طهارت نه وضو. نواقضی هم که ذکر شده برای نقض طهارت مطرح شده نه نقض وضو. با توجه به این مطلب: وقتی یکی از نواقض طهارت محقق شد، نقض طهارت دیگر قابل تکرار نیست. پس اگر چند ناقض دیگری محقق شود دیگر جزاء قابل تکرار نیست و در جایی که جزاء قابل تکرار نباشد، ناقض دوم اصلا اثر ندارد. پس تحصیل یک طهارت برای چند ناقض کفایت میکند.
وجه چنین استظهاری از روایات باب وضو این است که از روایات به دست می­آید که یک امر مستمری جعل شده است و این امر مستمر نمیتواند نفس وضو باشد زیرا نفس وضو یک امر متصرم الوجود است. پس هر چند تعبیر به وضو شده است ولی مراد طهارت است و به خاطر رابطه سبب و مسبب تعبیر به وضو شده است. بله اگر وضو بود، قابلیت تکرار را داشت اما مجعول در باب وضو طهارت است.
منتقی الاصول ج 3 ص 259


RE: مجعول در باب وضو و ثمره آن در بحث تعدد شرط و اتحاد جزاء - مهدی خسروبیگی - 24-اسفند-1398

(24-اسفند-1398, 18:47)خیشه نوشته:
بحث معروفی دراصول وجود دارد که اگر شرط متعدد شد و جزاء واحد، تداخل اسباب لازم می­آید و یا عدم تداخل؟ مثل اذا بلت فتوضا و اذا نمت فتوضا. بعضی قائل به عدم تداخل شدند (مرحوم اخوند و نائینی..) در عین حال گفته شده است که قرینه خاصه وجود دارد که در باب وضو قائل به تداخل هستیم. صاحب منتقی الاصول می­گوید: وجهش این است که مفاد روایات باب وضو، جعل طهارت نه وضو. نواقضی هم که ذکر شده برای نقض طهارت مطرح شده نه نقض وضو. با توجه به این مطلب: وقتی یکی از نواقض طهارت محقق شد، نقض طهارت دیگر قابل تکرار نیست. پس اگر چند ناقض دیگری محقق شود دیگر جزاء قابل تکرار نیست و در جایی که جزاء قابل تکرار نباشد، ناقض دوم اصلا اثر ندارد. پس تحصیل یک طهارت برای چند ناقض کفایت میکند.
وجه چنین استظهاری از روایات باب وضو این است که از روایات به دست می­آید که یک امر مستمری جعل شده است و این امر مستمر نمیتواند نفس وضو باشد زیرا نفس وضو یک امر متصرم الوجود است. پس هر چند تعبیر به وضو شده است ولی مراد طهارت است و به خاطر رابطه سبب و مسبب تعبیر به وضو شده است. بله اگر وضو بود، قابلیت تکرار را داشت اما مجعول در باب وضو طهارت است.
منتقی الاصول ج 3 ص 259
در بحث غسل می گویند اگر چندین ناقض آمد مثلا هم مس میت کرد و هم جنب شد دو غسل به عهده او می اید و به دلیل خاص گفته اند یک غسل کفایت از هر دو می کند.همین تعلیلی که در باب وضو ذکر کردید در باب غسل هم می اید در حالی که اگر دلیل خاص نداشتیم باید دو غسل می کردیم


RE: مجعول در باب وضو و ثمره آن در بحث تعدد شرط و اتحاد جزاء - خیشه - 25-اسفند-1398

ضمن عرض سلام خدمت جناب خسرو نماینده خوب کلاس
قیاس باب غسل با وضو قیاس مع الفارق است. زیرا این بحث در فقه و اصول مطرح شده است که غسل ها حقایق مختلفه هستند هر چند که در ظاهر متحد هستند. شاهدش هم این است که با غسل جنابت نمیتوان برای نماز وضو گرفت اما نسبت به غسل های دیگر لا اقل اختلافی است. اما در وضویی که به سبب نوم حاصل شده است با وضوی که به سبب بول حاصل شده است هیچ فرقی نمیکند و هر کاری که با وضوی بولی میتوان انجام داد با وضوی نومی هم میتوان انجام داد. لذا نکته غسل در وضو جاری نیست.


RE: مجعول در باب وضو و ثمره آن در بحث تعدد شرط و اتحاد جزاء - خیشه - 25-اسفند-1398

با عرض سلام 
قیاس وضو با غسل قیاسی مع الفارق است. زیرا در غسل این بحث مطرح است که حقایق مختلفی هستند هر چند که در صورت مانند هم هستند لذا میگویند غسلی که مسبب از جنابت است فرق میکند با غسلی که مسبب از مس میت است. شاهد این مطلب این است که اثار غسل جنابت با اثار مثلا غسل جمعه یا مس میت متفاوت است. زیرا با غسل جنابت برای نماز حرام است که وضو گرفته بشود اما چنین اثری برای غسل مس میت یا دیگر غسل ها نیست. بر خلاف وضو که این چنین نیست. یعنی وضویی که مسبب از بول است هیچ فرقی باوضویی که مسبب از نوم است ندارد. لذا نکته ای که در باب غسل است در باب وضو مطرح نمیشود.


RE: مجعول در باب وضو و ثمره آن در بحث تعدد شرط و اتحاد جزاء - مسعود عطار منش - 25-فروردين-1399

همانطور که در مورد وضو گفته میشود نور علی نور است می توان در مورد آن گفت طهارت علی الطهاره و در مورد نواقض می توان گفت حدث علی حدث و به تعبیر دیگر همه این امور (نور و طهارت و حدث) را می توان ذو مراتب و تشکیکی دانست یعنی کسیکه هم بول کرده هم غایط مرتبه بیشتری از. آلودگی باطنی را بدست آورده که نیاز به نور علی نور دارد پس صرف این که موضوع طهارت است مساله را حل نمیکند بلکه باید مشکک نبودن را نیز برای آن مفروض دانست.
اینکه فرمودید نقض دوباره طهارت معنا ندارد درست است ولی شدت گرفتن حدث و فاصله بیشتر گرفتن از طهارت معنا دارد و همین مصحح عدم تداخل بوده بحث تداخل و عدم تداخل مطرح میشود.


RE: مجعول در باب وضو و ثمره آن در بحث تعدد شرط و اتحاد جزاء - خیشه - 26-فروردين-1399

هر چند که اسباب مختلف هستند ولی وقتی حقیقت طهارت واحد است باید قائل به تداخل شد. زیرا اگر قائل به تداخل نشویم لازمه اش این است که در حیقیت اجتماع مثلین لازم بیاید و برای منع از این اشکال باید قائل به تداخل بشویم. پس هر چند که اسباب مختلف هستند ولی معلول آنها یک حقیقت است و باید قائل به تداخل بشویم


RE: مجعول در باب وضو و ثمره آن در بحث تعدد شرط و اتحاد جزاء - مسعود عطار منش - 28-فروردين-1399

متوجه نشدم ! اگر طهارت یا حدث حقیقت واحد تشکیكی باشد دیگر اجتماع نمیشود بلکه هر وضویی مرتبه ای از طهارت را تحصیل میکند همانطور که هر ناقضی مرتبه اي از حدث را و اجتماع رخ نمی دهد.