مباحثه، تالار علمی فقاهت
فرق بین ملکیت تقدیری و تحقیقی - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5)
+--- انجمن: مباحثات دروس سطح (فقه) (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=6)
+---- انجمن: مکاسب شیخ (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=8)
+---- موضوع: فرق بین ملکیت تقدیری و تحقیقی (/showthread.php?tid=1905)



فرق بین ملکیت تقدیری و تحقیقی - خیشه - 24-اسفند-1398

مرحوم شیخ در ج 3 از کتاب مکاسب تنبیه چهارم از تنبیهات معاطات سه نحوه ملکیت را مطرح میکند. یکی ملکیت ضمنی و یکی ملکیت تقدیری و یکی ملکیت تحقیقی. ملکیت ضمنی منشاش قصد متعاملین است. مثال آن اعتق عبدک عنی است که گفته میشود یک ملکیت ضمنی برای آمر د رنظر گرفته شده است و الا چنین عتقی صحیح نیست. ملکیت تقدیری در ملکیت میت نسبت به دیه مطرح شده است. زیرا زمانی که میت زنده بود که دیه نبود و زمانی که دیه ثابت شد میت زنده نبود که مالک ان باشد و آن را برای ورثه به ارث بگذارد. لذا در این قائل به ملکیت تقدیری و فرضی میشوند. مثال ملکیت تحقیقی( واقعی) نیز در بیع ذو الخیار به شخص ثالث یا بیع واهب مال موهوبه را به شخص ثالث.
سوال این است که ثمره ملکیت تقدیری و تحقیقی چیست؟ مرحوم تبریزی در کتاب ارشاد الطالب فرموده است: در ملکیت حقیقی اگر بیع واهب یا بیع دوم بایع فاسد باشد، ملکیت برای واهب و بایع باقی است اما در ملکیت تقدیری تنها اثری که دارد مثلا همان ارث است و سائر آثار ملکیت بر آن مترتب نیست.