اشتباه در فهم حکمت و علت - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9) +---- انجمن: فقه استاد شهیدی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=14) +---- موضوع: اشتباه در فهم حکمت و علت (/showthread.php?tid=1937)

اشتباه در فهم حکمت و علت - هادی اسکندری - 16-فروردين-1399 اشتباه در فهم حکمت و علت   آقای سیستانی در بحث ارتفاع شرطیت فاصله بین زن و مرد در حال نماز در صورت اضطرار و ضیق وقت (که در عبارت صاحب عروه ذکر شده است) مطلبی اضافه کرده‌اند به این‌که: «و کذا عند الزحام فی المسجد الحرام بمکة المکرمة فلایعتبر فیه الشرط المذکور». مستند مطلب ایشان صحیحه‌ی فضیل است: وَ فِي كِتَابِ الْعِلَلِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ الْوَلِيدِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ فَضَالَةَ عَنْ أَبَانٍ عَنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّمَا سُمِّيَتْ مَكَّةُ بَكَّةَ لِأَنَّهُ يَبْتَكُّ فِيهَا الرِّجَالُ وَ النِّسَاءُ- وَ الْمَرْأَةُ تُصَلِّي بَيْنَ يَدَيْكَ وَ عَنْ يَمِينِكَ- وَ عَنْ يَسَارِكَ وَ مَعَكَ وَ لَا بَأْسَ بِذَلِكَ- وَ إِنَّمَا يُكْرَهُ فِي سَائِرِ الْبُلْدَانِ.[1]     به نظر استاد شهیدی مطلب ایشان ناتمام است؛ چرا که روشن نیست صحیحه فضیل اختصاصی به فرض ازدحام در مسجدالحرام داشته باشد؛ زیرا روایت علت تسمیه مکه به «بکه» را چنین دانسته است که «تبک فیه الرجال و النساء» و این مطلب حکمتِ رفع مانعیت محاذات زن و مرد در نماز در مسجد الحرام است و نه علت آن، فلذا رفع مذکور اطلاق داشته و شامل فرضی که ازدحامی فعلی نیز در بین نباشد، می‌شود. از همین رو اگر مردی اراده‌ی نماز طواف کند و زنی هم بخواهد نماز طواف بخواند، رعایت فاصله بین این دو، اگر چه مقدور باشد، لزومی ندارد؛ چرا که دلیل رفع مانعیت در مسجدالحرام اطلاق دارد. [1] وسائل الشیعة، الشیخ الحر العاملي، ج5، ص126، أبواب مکان المصلی، باب5، ح10، ط آل البيت.