کراهتِ در روایات و حرمت فقهی - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9) +---- انجمن: فقه استاد شهیدی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=14) +---- موضوع: کراهتِ در روایات و حرمت فقهی (/showthread.php?tid=1938)

کراهتِ در روایات و حرمت فقهی - هادی اسکندری - 16-فروردين-1399 کراهتِ در روایات و حرمت فقهی   برخی لفظ کراهت در روایات را ظاهر در کراهت مصطلحِ فقهی می‌دانند؛ از همین رو مرحوم محقق داماد برای اثبات کراهت محاذات زن و مرد در نماز به صحیحه فضیل (وَ فِي كِتَابِ الْعِلَلِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ الْوَلِيدِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ فَضَالَةَ عَنْ أَبَانٍ عَنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّمَا سُمِّيَتْ مَكَّةُ بَكَّةَ لِأَنَّهُ يَبْتَكُّ فِيهَا الرِّجَالُ وَ النِّسَاءُ- وَ الْمَرْأَةُ تُصَلِّي بَيْنَ يَدَيْكَ وَ عَنْ يَمِينِكَ- وَ عَنْ يَسَارِكَ وَ مَعَكَ وَ لَا بَأْسَ بِذَلِكَ- وَ إِنَّمَا يُكْرَهُ فِي سَائِرِ الْبُلْدَانِ[1]) استدلال کرده است. به نظر استاد شهیدی این مبنی ناصحیح است؛ چرا که لفظ کراهت در روایات قطعاً ظهور در کراهت اصطلاحیه در مقابل حرمت نداشته است؛ کراهت در روایات به معنای لغوی یعنی «مبغوض بودن» استعمال شده که با حرمت نیز سازگار است. به طور مثال در قرآن کریم اموری چون زنا و قتل نفس و أمثال آن را نزد خداوند متعال مکروه دانسته است: ﴿كُلُّ ذلِكَ كَانَ سَيِّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهاً﴾[2] و یا در روایتی بیان شده است که امیرالمومنین علی علیه السلام از معاوضه‌ی دو وسق خرمای نامرغوب در مقابل یک وسق خرمای مرغوب کراهت داشته‌اند (أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ سَيْفٍ التَّمَّارِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي بَصِيرٍ أُحِبُّ أَنْ تَسْأَلَ- أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ رَجُلٍ اسْتَبْدَلَ قَوْصَرَتَيْنِ فِيهِمَا بُسْرٌ مَطْبُوخٌ بِقَوْصَرَةٍ فِيهَا تَمْرٌ مُشَقَّقٌ قَالَ فَسَأَلَهُ أَبُو بَصِيرٍ عَنْ ذَلِكَ فَقَالَ ع هَذَا مَكْرُوهٌ فَقَالَ أَبُو بَصِيرٍ وَ لِمَ يُكْرَهُ فَقَالَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع يَكْرَهُ أَنْ يَسْتَبْدِلَ وَسْقاً مِنْ تَمْرِ الْمَدِينَةِ بِوَسْقَيْنِ مِنْ تَمْرِ خَيْبَرَ لِأَنَّ تَمْرَ الْمَدِينَةِ أَدْوَنُهُمَا وَ لَمْ يَكُنْ عَلِيٌّ ع يَكْرَهُ الْحَلَالَ[3]) حال آن که معامله‌ی مذکور ربوی بوده و حرمت آن مسلم و قطعی است. نتیجه آن که «کراهت» در روایات قطعاً ظهور در کراهت اصطلاحیه ندارد و لاأقل ظهور آن در کراهت اصطلاحیه محرز نیست؛ بلکه آقای سیستانی ادعا دارند که کراهت در روایات ظهور در حرمت داشته است. [1] وسائل الشیعة، الشیخ الحر العاملي، ج5، ص126، أبواب مکان المصلی، باب5، ح10، ط آل البيت. [2] سوره اسراء، آيه 38. [3] الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج5، ص188.