تفویت ملاک توسط عبد در صورت مخالفت با تکلیف واقعی در ظرف شک - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20) +---- انجمن: اصول استاد لاریجانی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=57) +---- موضوع: تفویت ملاک توسط عبد در صورت مخالفت با تکلیف واقعی در ظرف شک (/showthread.php?tid=2034)

تفویت ملاک توسط عبد در صورت مخالفت با تکلیف واقعی در ظرف شک - عرفان عزیزی - 10-خرداد-1399 مرحوم نائینی درفوائد الاصول فرموده اگر در ظرف شک عبد برائت داشته باشد ودرواقع تکلیفی باشد تفویتی از ناحیه ی عبد صورت نگرفته بلکه عدم وصول به خاطر اخفاء ظالمین بوده لذا او مستحق عقوبت نیست. مرحوم روحانی درنقد کلام ایشان فرموده این بیان در صورتی صحیح است که مدعا این باشد که  استحقاق عقاب بر نفس عدم وصول باشد، در این صورت استحقاق عقاب بر یک أمر غیر اختیاری خواهد بود و قبیح است، در حالی که مدعا این نیست. بحث در این است که استحقاق عقاب بر خود فعل عبد مترتب است و این اختیاری است وعبد ملتفت به آن است، لذا عقاب بر آن نیز قبیح نیست. محقق نایینی اصلا متعرض این مطلب نشده است که ترتب عقاب بر فعل اختیاری عبد است و این نکته مغفول مانده است. استاد دردفاع از مرحوم نائینی فرمودند: بحث سر این بود که همین فعل اختیاری عبد که در آن تفویت ملاک صورت گرفته، این تفویت به چه کسی مستند است؟مگر اینکه منظور مرحوم روحانی این باشد که همین که عبد می توانست در ظرف شک احتیاط کند و احتیاط نکرد و موجب تفویت تکلیف واقعی شد تفویت مستند به عبد است.99/2/21