پرش قلم یکی از تحریفات شایع نسخ خطی - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9) +---- انجمن: فقه استاد سیدمحمدجواد شبیری (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=51) +---- موضوع: پرش قلم یکی از تحریفات شایع نسخ خطی (/showthread.php?tid=2050)

پرش قلم یکی از تحریفات شایع نسخ خطی - عرفان عزیزی - 21-خرداد-1399 درروایت محمد بن حکیم به نقل تهذیب این طور آمده: الْمَرْأَةُ الَّتِي لَا تَحِيضُ مِثْلُهَا وَ لَمْ تَحِضْ كَمْ تَعْتَدُّ قَالَ ثَلَاثَةَ أَشْهُرٍ. درکافی روایت مرفوعه ای وارد شده سَأَلْتُهُ عَنِ الْمَرْأَةِ يُسْتَرَابُ بِهَا وَ مِثْلُهَا تَحْمِلُ وَ مِثْلُهَا لَا تَحْمِلُ وَ لَا تَحِيضُ وَ قَدْ وَاقَعَهَا زَوْجُهَا كَيْفَ يُطَلِّقُهَا.درروایت دوم سوال از زنی است که به یاس شخصی رسیده و برخی از هم سالان او حیض میبینند و برخی نمیبینند. بعید نیست در روایت محمد بن حکیم هم عبارت به صورت این روایت کافی باشد. یعنی عبارت در واقع «لا تحیض مثلها و تحیض مثلها و لم تحض» باشد. احتمالا از تحیض اول به تحیض دوم پرش قلم اتفاق افتاده است. یکی از تحریفات شایع در نسخ خطی همین پرش قلم از کلمه ای است که تکرار شده باشد. همین تحریف در جامع احادیث الشیعه اتفاق افتاده است. عبارت روایت کافی که به این صورت است: وَ مِثْلُهَا تَحْمِلُ وَ مِثْلُهَا لَا تَحْمِلُ وَ لَا تَحِيضُ این عبارت در جامع احادیث الشیعه به این صورت آمده است: «و مثلها لا تحمل و لا تحیض» یعنی از «مثلها» به «مثلها»ی بعدی پرش کرده است و کلمات بین این دو حذف شده است این تصحیف مطابق قواعد عقلایی است وبهتر از احتمالی است که مرحوم مجلسی و بحرانی داده اند که کلمه ی لا قبل از تحیض اشتباها اضافه شده .98/11/28