عدم کراهت صوم عاشورا - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5) +--- انجمن: مطالب علمی (فقهی) (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=27) +--- موضوع: عدم کراهت صوم عاشورا (/showthread.php?tid=2077) |
عدم کراهت صوم عاشورا - مهدی خسروبیگی - 14-تير-1399 استاد حسینی نسب(دام عزه) می فرماید: مرحوم صاحب جواهر، روزههاى مستحب را به چهارده قسم تقسیم می کند.در قسم هشتم از این اقسام چهارده گانه، روزه روز عاشورا را مورد بحث قرار می دهد. ایشان می گوید حکم اولی روزه روز عاشورا استحباب است و روایات مانعه به جهت عنوان ثانوی مخالفت با بنی امیه ،آل زیاد و آل مروان که با ترک صوم یوم العاشورا محقق می شود، از این صوم منع کرده اند. یعنی حرمت یا کراهت حقیقی به تبعیت از آل زیاد و آل مروان و بنی امیه تعلق گرفته و نسبت به صوم یوم العاشورا حکمی بالعرض است. به همین جهت، محقق حلی در شرائع گفته است که اگر روزه روز عاشورا ملازم با حزن و اندوه باشد عملی شايسته است، ولی اگر ملازم با اقدام بنى اميّه باشد مکروه یا حرام خواهد بود. این جمع اختصاص به محقق حلی ندارد. قبل از ایشان نیز شيخ طوسى همین گونه حکم کرده بوده است. خود صاحب جواهر نیز معتقد است: مذموم و منهى بودن روزه روز عاشورا، آنجائى هست كه به مانند اعتقاد مخالفين كه از روى تبرك و اظهار شادمانى روزه مىگرفتند، روزه به جاى آورده شود، ولی مطلق صوم در اين روز، هيچگونه نهی اى ندارد. شهید ثانی در مسالك فتوای عجیبی داده و گفته که در روز عاشورا تا عصر از خوردن و آشاميدن امساک کند تا گرسنگی و تشنگی اصحاب امام حسین(ع) را به یاد آورد و عصر افطار کند تا با بنی امیه مخالفت کرده باشد. صاحب جواهر معتقد است ضعف این قول روشن است و با اندكی تأمل مىتوان به فساد گفته شهید ثانی، یقین پيدا کرد. (ر.ک: جواهر الكلام ج 17 ص 89- 109)
RE: عدم کراهت صوم عاشورا - علاوی - 14-تير-1399 (14-تير-1399, 08:52)مهدی خسروبیگی نوشته: کار امروزه کشورهای عربی فعلی چه ربطی به بنی امیه و بنی مروان و آل زیاد داره؟ ایشان برای تعیین حکم روزه عاشورا ابتدا موضوع را محدود کرده اند که یا احترام به اهل بیت است یا عمل به گفته بنی امیه و سپس حکم را تعیین کرده اند در حالیکه موضوع سه وجه دارد نه دو وجه. امروزه برگزاری جشن های عروسی در دهه محرم امری فرهنگی در کشورهای عربی است بدون اینکه مستقیماً به بنی امیه مربوط شود (هر چند در اصل مربوط به آن بوده است) یعنی هر چه از اول محرم به روز عاشورا نزدیک تر می شویم جشن های عروسی بیشتری برگزار می شود و در نظر مردم آنها ربطی هم به بنی امیه و بنی مروان و آل زیاد نداره و اکنون به فرهنگ ملی این کشورها تبدیل شده است. (یعنی متوجه ریشه مسأله نبستند که مربوط به بنی امیه است) الآن به دلیل بزرگداشت بنی امیه در روز عاشورا جشن گرفته نمی شود بلکه به دلیل اینکه این تبدیل به سنت فرهنگی این کشورها شده است جشن می گیرند لذا تصور استاد محترم که برای حکم روزه عاشورا فکر کرده اند موضوع دو وجه بیشتر ندارد یا روزه به احترام اهل بیت است یا به دلیل عمل به گفته بنی امیه اشتباه است این موضوع الان سه وجه پیدا کرده است و وجه سوم آن سنت فرهنگی کشورها است (الآن ریشه مساله که بنی امیه بوده اند فراموش شده است) لذا نتیجه گیری استاد محترم و حکم صادره ایشان اشتباه است. نقل قول:به نقل از امالی شیخ صدوق مرحوم محدث قومی در اعمال اوایل ماه محرم الحرام آورده است که امام علی(ع) البته به نقل از پیامبر نقل می کند که در این امت، ستم گران حسین بن علی را به شهادت می رسانند و روز شهادت او را عید می گیرند و احادیثی را بر زبان پیامبر(ص) می بندند که این روزها، روزهای مبارکی است و مثلا مسلمانان روز عاشورا را به عنوانه شکرانه نعمت های الهی بر عده ای از ملت های پیغمبران گذشته و بر خود پیغمبران گذشته(حضرت موسی) و برای نجات آنها از مشکلات خودشان و از جمله در اسلام، روزه گرفته و حتی مظاهر عید و سرور به خود بگیرند. RE: عدم کراهت صوم عاشورا - سید وحید - 15-تير-1399 نسبت به نقد مصادره ای که نوشته شده، عرض می کنم که بحثی که آقای خسرو بیگی نقل کردند در این بود که عموماتی دال بر استحباب روزه وجود دارند. روایاتی که منع از روزه روز عاشورا را مطرح می کند و کراهت یا حرمت از آنها استفاده می شود ناظر به موافقت آل زیاد، آل مروان و آل امیه است. در نتیجه اگر کسی روزه اش در روز عاشورا عرفا موافقت با آل زیاد و ... محسوب نشود -به ویژه اگر عرفا ملازم با نوعی حزن و اندوه محسوب شود- این منع شامل حال وی نبوده و روزه اش مستحب خواهد بود. این که در کشور سوریه یا هر کشور عربی دیگری در این ایام جشن عروسی می گیرند و ریشه تاریخی آن چشن ها اقدام بنی امیه بوده حکم روزه روز عاشورا را تغییر نمی دهد. پرسش این است که در همین کشورهای عربی اگر امروزه کسی روز عاشورا را روزه گرفت فهم عرفی از چنین روزه ای تبعیت یا موافقت با آل زیاد و آل مروان و .. است یا نه؟ اگر فهم عرفی این نبود ادله مانعه آن را شامل نمی شوند و در نتیجه حکم اولی استحباب روزه که با عمومات ثابت می شده در مورد چنین روزه ای نیز ثابت خواهد بود. در مطلبی که آقای خسرو بیگی نقل کردند دو وجهی بودن پیش فرض نیست، بلکه پیش فرض آن است که روایات مانعه از ابتدا فقط یک وجه را شامل می شوند لذا هر چند وجه دیگری که فرض شود تا وقتی که عرفا (در زمان و مکان انجام روزه) ملازم با موافقت و تبعیت از آل زیاد و آل مروان و .. محسوب نشود تحت روایات مانعه قرار نگرفته و به عنوان اولی استحباب باقی خواهد بود. |