رد واقفی بودن سماعۀ بن مهران - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش رجال (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=29) +--- انجمن: قواعد رجال (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=30) +--- موضوع: رد واقفی بودن سماعۀ بن مهران (/showthread.php?tid=2125)

رد واقفی بودن سماعۀ بن مهران - محمود رفاهی فرد - 24-شهريور-1399 در دو موضع از فقیه و همچنین در رجال مرحوم شیخ، سماعه بن مهران واقفی معرفی شده است. با این حال به نظر می رسد که چنین نسبتی خطا بوده و سماعه، صحیح المذهب بوده است. اولا طبقه ی سماعه اساسا به زمان وقف نمی خورد. حتی با توجه به این که زمزمه های وقف در پیش از شهادت امام کاظم علیه السلام و در زندان آخر حضرت مطرح شده، باز هم مشکل است بگوییم سماعه تا این زمان زنده بوده است. ثانیا نجاشی سماعه را توثیق کرده و اشاره ای به فساد مذهب او نکرده و این امر، هم از جهت معنای مصطلح ثقه بنا بر مختار که دلالت بر صحت مذهب می کند و هم از جهت این که نجاشی ملتزم به ذکر قدح های راویان شده دلالت بر صحت مذهب می کند. ثالثا اساسا اعتبار نسبت های  وقف در باب اصحاب الکاظم علیه السلام در رجال شیخ محل اشکال است کما قرر فی محله مجموعا می توان گفت واقفی نبودن سماعه محرز است. اما این که منشا این انتساب چه بوده است؟ چند عامل می تواند موثر بوده باشد: 1- دو نفر از راویان اصلی سماعه واقفی بوده اند، یکی زرعه که بعد از سماعه به جای او نماز می خواند و دیگری عثمان بن عیسی که از رئوس وقف بوده است هر چند بعدا توبه کرد. 2- تشابه در عنوان سماعه با افرادی چون حسن بن محمد بن سماعه و جعفر بن سماعه که واقفی بوده اند. 3- نسبت دادن روایاتی به سماعه در تایید وقف. این امر در روایات در دسترس ما نیز شواهدی دارد... برگرفته از درس فقه استاد سید محمدجواد شبیری، 99/3/27