مفاد لا ضرر از نگاه استاد شبیری - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20) +---- انجمن: اصول استاد سیدمحمدجواد شبیری (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=25) +---- موضوع: مفاد لا ضرر از نگاه استاد شبیری (/showthread.php?tid=2132)

مفاد لا ضرر از نگاه استاد شبیری - مسعود عطار منش - 26-شهريور-1399 استاد در جلسۀ تاریخ 25 شهریور فرمودند : در مورد مفاد لا ضرر سابقا می گفتیم ظهورش در بیش از نهی و تحریم اضرار به غیر روشن نیست و نه ناظر به احکام شرعی است و نه می توان از آن برای دفع ضرر از غیر استفاده کرد چرا که وقتی به مشابهات این ترکیب مانند لا رفث و لا فسوق و لا جدال و ... نگاه می کنیم بیش از نفی مشروعیت استفاده نمی شود که البته نفی مشروعیت گاهی نتیجه اش حرمت تکلیفی است و گاهی حرمت وضعی و گاهی ... ولی به نظر می رسد در مورد لا ضرر می توان گفت : اولا همانطور که سابقا گفتیم مراد از ضرر بقرینۀ تقابلش با ضرار ضرر زدن نیست بلکه تضرر یا همان ضرر دیدن است . ثانیا چون لا بر سر ضرر دیدن آمده و تضرر (ضرر دیدن) در بحثهای ما به یک معنا اختیاری نیست تا مورد نهی قرار گیرد (بخلاف مواردی که لا بر سر افعال اختباری خود شخص در می آید مانند لا رفث لا فسوق و لا حدال و ...) پس مفاد لا ضرر یعنی ضرر دیدن در کار نیست و من شارع زمینه ای را فراهم می کنم که مکلفین ضرر نبینند . ثالثا این حدیث ظهورش در بیش از حقوق الناس نبوده و این که جلوگیری شارع از ضرر هم در مورد احکام شرعی (حقوق الله) باشد و هم در مورد حقوق الناس دو لحاظ متباعد بوده و ظهور حدیث در این وسعت روشن نیست همانطور که فضای حدیث در مورد حقوق الناس بوده و بگونه ای نیست که بتوان بیش از آن را استظهار کرد . رابعا نمی توان گفت تمام راههای ممکن برای جلوگیری از ضرر مجعول است لذا باید این راه کار ها در یک محوده خاصی باشد . لذا می توان گفت شارع مقدس در حقوق الناس اسباب جلوگیری از ضرر را فراهم کرده و علاوه بر تحریم اضرار راه کارهایی برای دفع ضرر جعل نموده است که این راهکار ها اگر منصوص باشد یا قدر متیقنی داشته باشد فبها و الا همان راهکارهای عقلائی مورد امضاء قرار می گیرد .