مباحثه، تالار علمی فقاهت
امکان ترتب مساوق با وقوع آن - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد گنجی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=23)
+---- موضوع: امکان ترتب مساوق با وقوع آن (/showthread.php?tid=2165)



امکان ترتب مساوق با وقوع آن - خیشه - 23-مهر-1399

تساوق بین امکان ترتب و وقوع آن
استاد گنجی فرمودند: از ظاهر عبارات آخوند استفاده می­شود که اگر ترتب امکان داشته باشد، وقوع هم پیدا کرده است و نیازی به این نداریم که شارع به صورت ترتبی امر داشته باشد. بیان مطلب این است: در صورت تزاحم بین اهم و مهم، مهم هم مقتضی دارد و ظاهر خطاب مهم هم که فعلیت است اما به خاطر تزاحم فعلیت آن از بین رفته است حال اگر کسی توانست مشکله استحاله طلب جمع بین ضدین را با مشروط کردن امر به مهم حل کند، عند ترک الاهم، امر به مهم به فعلیت می­رسد و مراد از امکان ترتب مساوق با وقوع آن است، همین مطلب است.
اشکال اول به مرحوم آخوند: مرحوم خویی قائل است به این که اگر عملی امر نداشته باشد، کشف ملاک از آن نمی­شود. در ما نحن فیه هم وقتی اطلاق خطاب امر به مهم ساقط شده است، کاشفی از ملاک نداریم. پس احراز نمی­شود که مهم در صورت مزاحمت، مقتضی داشته باشد.
اشکال دوم به مرحوم آخوند: مرحوم حاج شیخ اصفهانی می­فرماید: صرف وجود مقتضی، برای تحقق حکم شارع کفایت نمی­کند؛ زیرا ممکن است مانعی برای حکم کردن شارع وجود داشته باشد که ما نمی­دانیم و یا اساسا شارع به خاطر اعتماد بر حکم عقل، حکم نکند و اعمال مولویت نداشته باشد.