نقد کلام مرحوم شیخ در تحقق اکراه در صورت وجود تفصی - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9) +---- انجمن: فقه استاد شب‌زنده‌دار (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=12) +---- موضوع: نقد کلام مرحوم شیخ در تحقق اکراه در صورت وجود تفصی (/showthread.php?tid=2169)

نقد کلام مرحوم شیخ در تحقق اکراه در صورت وجود تفصی - خیشه - 30-مهر-1399 مرحوم شیخ قائل است به این که عجز از تفصی در اکراه شرط نیست. یعنی اگر شخص مکرَه بتواند توریه کند و در معامله قصد انشا نکند، اکراه محقق شده است و معامله باطل است. دلیل ایشان این است که اگر اکراه را در جایی محقق بدانیم که هیچ تفصی نداشته باشد، رفع ما استکرهوا حمل بر فرد نادر میشود و بعید است. پس باید بگوییم که مراد از اکراه اعم از وجود تفصی و عدم وجود تفصی است. خیلی از فقها به این بیان اشکال کرده اند که میتوان همه آنها را به یک بیان برگرداند. مثلا بعضی گفته اند: شما اکراه را از اول به یک معنای عامی معنا میکنید و بعد میگویید اگر بگوییم اکراه در جایی است که عجز از توریه داشته باشد، حمل بر فرد نادر لازم میآید در حالی که معنای اکراه از اول ضیق است. اکراه به معنای این است که هیچ راه فراری نداشته باشد. در این صورت اکراه یک معنای ضیقی دارد و حمل بر فرد نادر لازم نمیاید. مرحوم تبریزی فرموده است (استاد شب زنده دار هم این اشکال را قبول کردند) اساسا حمل بر فرد نادر لازم نمیاید زیرا اکراه که فقط در معاملات نیست بگوییم حمل بر فرد نادر میشود بلکه در احکام تکلیفیه هم جاری است که در احکام تکلیفیه خیلی اتفاق میافتد که اکراه محقق شده است و هیچ راه فراری هم در کار نیست. مثلا شخصی اکراه بر شرب خمر میشود که در این صورت عاجز از تفصی هم هست و سایر موارد