اقسام جزء واجب و احکام ان - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20) +---- انجمن: اصول استاد سیدمحمدجواد شبیری (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=25) +---- موضوع: اقسام جزء واجب و احکام ان (/showthread.php?tid=2239)

اقسام جزء واجب و احکام ان - مسعود عطار منش - 26-دي-1399 استاد شبیری در جلسه 50 مورخ 20 دی 99 فرمودند جزء واجب انواع مختلفی دارد که هر یک واجد حکم خاصی می باشد: 1_ برخی از اجزای واجب پس از تحقق، دیگر قابل انعدام نیستند چنین جزئی پس از تحقق وجوبش ساقط میشود. 2_ برخی از اجزای واجب قابل انعدام اند ولی شخص ان جز موضوعیت نداشته و می توان پس از انعدامش فرد دیگری از آنرا جایکزینش نمود چنین جزئی پس از تحققش وجوبش ساقط نمی شود بلکه تغییر میکند یعنی مکلف موظف است یا جزء محقق شده را منعدم نکند یا اگر منعدم کرد باید فرد دیگری را جایگزینش کند که بازگشتش به وجوب تخییری است. 3_ برخی از اجزای واجب قابل انعدام اند و شخص همین جزء مطلوب می باشد بطوریکه با انعدامش دیگر قابل جایگزینی نمیباشد چنین جزیی پس از تحققش بر مکلف واجب است آن را حفظ نموده و از بین نبرد. 4_ قسم دیگر این است که شخص ان جزء موضوعیت ندارد و هر فردی از آن اتیان شود کفایت می کند ولی اگر منعدم شود دیگر توان ایجاد فرد دیگرش را نداریم که حکم آن نیز مانند صورت قبل است. استاد فرمودند اجزای واجب بلحاظ نحوه وجوب (ثبوتا و سقوطا) دقیقا مانند مقدمه واجب است لذا همین تقسیم بندی عینا در مقدمه واجب نیز جریان دارد. تفاوت مبنای استاد با برخی اصولیین همچون مرحوم صدر در این است که ایشان با تحقق هر جزء وجوب مربوط به آن را ساقط می دانند و یا مبدل به یک وجوب دیگر می دانند(که در تقسیم بندی فوق ذکز شد) ولی امثال مرحوم صدر می فرمایند وجوب اجزا ثبوتا و سقوطا تابع کل است لذا تا کل محقق نشود اجزا نیز بر وجوبشان باقی هستند. البته مرحوم صدر بالخصوص می فرمایند تمام واجبات همین گونه اند یعنی هر واجبی حتی اگر محقق شود وجوبش فعلیت دارد و تنها از فاعلیت می افتد چون حقیقت تکلیف در نظر ایشان حب و بغض است و می فرمایند محبوب بعد از تحقق هنوز هم محبوب است.