مباحثه، تالار علمی فقاهت
جریان اشتغال در برخی موارد شک در اصل تکلیف - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد سیدمحمدجواد شبیری (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=25)
+---- موضوع: جریان اشتغال در برخی موارد شک در اصل تکلیف (/showthread.php?tid=2331)



جریان اشتغال در برخی موارد شک در اصل تکلیف - مسعود عطار منش - 14-آذر-1400

یکی از شرایط عامه تکلیف، قدرت است بنابراین شک در قدرت به شک در اصل تکلیف باز میگردد با این حال گفته می شود شک در قدرت مجرای احتیاط است.
مثلا اگر مولا به عبد دستور دهد فرزندش را از غرق شدن نجات دهد و عبد شک کند آیا با شنا کردن به فرزند مولا می رسد یا نمی رسد نمی تواند به یهانه شک در قدرت نجات دادن، از امتثال سر باز زند.
استاد شبیری در درس اصول مورخ 13 آذر 1400 در این رابطه فرمودند:
شک در قدرت مجرای اشتغال است اما به دو شرط:
1. اصل وجود ملاک بدون مزاحم در مکلف به معلوم باشد.
2. نفس تکلیف و الزام (نه مکلف به) مفسده ای نداشته باشد یا ترخیص مصلحت ملزمه نداشته باشد.


RE: جریان اشتغال در برخی موارد شک در اصل تکلیف - 105767 - 15-آذر-1400

با این دو شرط که عملاً هیچ جا نمیشه اشتغال رو جاری کرد. دو تا شرط هستند که مربوط به عالم جعل و علم شارع مقدس هستند و لاتناله ید المکلف
و عقلاء هم این مطالب رو توجه نداره، بعید به نظر می‌رسد
دلیل اشتغال حکم عقلاست
البته شاید حقیر متوجه منظور ایشان نشدم


RE: جریان اشتغال در برخی موارد شک در اصل تکلیف - 105767 - 15-آذر-1400

اگه اینطور شرط می‌فرمود
که مکلف علم به مزاحم نداشته باشد و علم به مفسده در جعل لزوم نداشته باشد و یا علم به مطلحت ملزمه در ترخيص نداشته باشد شاید بهتر بود
که البته این هم از مقبولات و واضحات هست. نمیدونم والله العالم
البته لزوم اشتغال بر مبنای عدم اشتراط تکلیف به قدرت و خطابات قانونیه واضحه


RE: جریان اشتغال در برخی موارد شک در اصل تکلیف - 105767 - 20-آذر-1400

حضرت امام رضوان الله تعالی علیه اشتغال در فرض شک در قدرت رو شاهد بر مبنای خطابات قانونیه میدونه، یعنی اگه قدرت شرط تکلیف هست که جای اشتغال نیست شک در اصل تکلیف و برائت جاريست، اما می‌بینیم علماء و عقلاء اشتغالی هستند پس معلومه شرط تنجزه نه تکلیف.
اگر استاد شبیری حفظه‌الله تعالی اشتغال رو در این فرض پذیرفته چطور جواب حضرت امام رو میدن؟
ممنون


RE: جریان اشتغال در برخی موارد شک در اصل تکلیف - مسعود عطار منش - 20-آذر-1400

ایشون بحث خطابات قانونیه رو مطرح کردند و فرمودند جریان قاعده اشتغال میتونه به نکته دیگه ای باشه.
یکی از نکات مورد قبول آیت الله العظمی شبیری قاعده مقتضی و مانع هست که ایشون قبول دارن و شاید بر همین مصداق هم تطبیق میکنن


RE: جریان اشتغال در برخی موارد شک در اصل تکلیف - صدرا - 14-دي-1400

(20-آذر-1400, 10:13)105767 نوشته: حضرت امام رضوان الله تعالی علیه اشتغال در فرض شک در قدرت رو شاهد بر مبنای خطابات قانونیه میدونه، یعنی اگه قدرت شرط تکلیف هست که جای اشتغال نیست شک در اصل تکلیف و برائت جاريست، اما می‌بینیم علماء و عقلاء اشتغالی هستند پس معلومه شرط تنجزه نه تکلیف.
اگر استاد شبیری حفظه‌الله تعالی اشتغال رو در این فرض پذیرفته چطور جواب حضرت امام رو میدن؟
ممنون
استاد شهیدی جواب می‌دادند که در شک در قدرت برائت عقلائی نداریم و برائت شرعی هم به خاطر ارتکاز استنکاری عقلاء از موارد شک در قدرت منصرف است و لذا مومن از تکلیف مشکوک نداریم.

شاید بتوان ادعا کرد که ارتکاز روشنی که در قبح تکلیف عاجز وجود دارد در مورد کسی است که علم به عجز خود دارد اما در موارد شک اطلاق خطاب تکلیف ثابت است و محذوری ندارد.