مباحثه، تالار علمی فقاهت
دلالت تعبیر صالح بر وثاقت - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش رجال (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=29)
+--- انجمن: قواعد رجال (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=30)
+--- موضوع: دلالت تعبیر صالح بر وثاقت (/showthread.php?tid=2358)



دلالت تعبیر صالح بر وثاقت - مسعود عطار منش - 3-دي-1400

استاد شبیری در درس فقه مورخ 8 آبان1400 فرمودند:
درباره خالد بن جریر در رجال کشی؛ ص: 346 این عبارت نقل شده است:
مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ، قَالَ: سَأَلْتُ عَلِيَّ بْنَ الْحَسَنِ، عَنْ خَالِدِ بْنِ جَرِيرٍ الَّذِي يَرْوِي عَنْهُ الْحَسَنُ بْنُ مَحْبُوبٍ فَقَالَ كَانَ مِنْ بَجِيلَةَ وَ كَانَ صَالِحاً.
کان صالحا در تعبیر علی بن حسن بن فضال می تواند به یکی از دو معنا باشد:
1) صالحا به معنای عادلا باشد و از آن عدالت خالد بن جریر استفاده شود. اما چگونه از آن وثاقت استفاده می شود در حالی که در وثاقت علاوه بر عدم تعمّد کذب، ضبط نیز لازم است؟ برای اثبات ضبط، به اصل عقلایی تمسک می شود. ضبط به این معناست که خطای شخص بیش از متعارف نیست و اصل عقلایی این است که در موارد شک، حمل می شود که خطای شخص بیش از متعارف نیست. اساسا اصل عدم خطا نیز با اصل ضبط از یک ریشه است و ریشه آنها اصل متعارف بودن انسان هاست. پس اگر صالحا به معنای عادلا باشد، مشکلی از این ناحیه نیست.
2) صالحا به معنای شایسته برای قبول روایت باشد که در این صورت در صالحا، ضبط نیز وجود دارد. چنانچه کلمه ثقه به این معناست. ثقه به معنای قابل اعتماد بودن است و اینکه روایات او از جهت شرایط قبول مشکلی ندارد. یکی از شرایط قبول، ضبط است. پس از کلمه ثقه، علاوه بر صدق گفتاری و عدم تعمّد کذب، عدم خطای زائد بر متعارف نیز استفاده می شود.
البته گوینده این کلام ابن فضال فطحی است و ممکن است به همین جهت کسی گفته اش را حجت نداند.