نکته علمی: عدم تفاوت جمع قله و کثره در عرف عام عرب - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5) +--- انجمن: مطالب علمی (فقهی) (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=27) +--- موضوع: نکته علمی: عدم تفاوت جمع قله و کثره در عرف عام عرب (/showthread.php?tid=2384)

عدم تفاوت جمع قله و کثره در عرف عام عرب - حسین بن علی - 12-دي-1400 در علم صرف، 4 وزن جمع مکسر را به عنوان جمع قلّه که دلالت بر افراد اندک (3 تا 10 فرد) دارد و بقیه وزن های جمع مکسّر را به عنوان جمع کثره که دلالت بر افراد بیش از 10 فرد دارد معرفی نموده اند (ر.ک: صرف ساده ص282). اما در برخی موارد مشاهده شده که علماء، این مطلب را در متون و محاورات عربی نپذیرفته اند. مثلاً شهید ثانی در شرح لمعه، صراحتاً این امر را خلاف استعمالات عرفی و عرف عام مردم عرب دانسته است: «و الجمع يحمل على الثلاثة؛ جمع قلة كان كأعبد، أو كثرة كالعبيد لتطابق اللغة و العرف العام على اشتراط مطلق الجمع في إطلاقه على الثلاثة فصاعدًا. و الفرق بحمل جمع الكثرة على ما فوق العشرة اصطلاح خاص لا يستعمله أهل المحاورات العرفية و الاستعمالات العامية، فلا يحمل إطلاقهم عليه.» جمع به 3 فرد و بیشتر اطلاق می گردد؛ و تفاوت بین جمع قله و جمع کثره، به این که جمع کثره حمل بر تعداد 10 فرد به بالا شود، اصطلاحی خاص است که عرب در گفتگوهای عرفی و استعمالات عمومی مردم آن را به کار نمی برد. الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية (كلانتر)؛ ج‌5، ص: 40