+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9)
+---- انجمن: فقه استاد شهیدی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=14)
+---- موضوع: دین حداکثری است یا حداقلی (/showthread.php?tid=2387)
دین حداکثری است یا حداقلی - مومن - 15-دي-1400
برخی فقهاء دین را حداقلی دانسته اند.
طبق این مبنا غیر از مواردی که خود شارع به عنوان ارزش ها و محرمات و واجبات مطرح کرده است، در سایر موارد، مردم هرطور که مایلند می توانند با هم قرارداد های مختلف ببندند و زندگی کنند.
طبق این مبنا اصلا دین در غیر مواردی که متذکر آن شده است، حکم ندارد و منطقۀ الفراغ است.
قائلین به این قول به برخی از روایات استدلال کرده اند که از جمله آن ها روایت جابر از امام باقر علیه السلام است:
« أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي لَمْ أَدَعْ شَيْئاً يُقَرِّبُكُمْ إِلَى الْجَنَّةِ وَ يُبَاعِدُكُمْ مِنَ النَّارِ إِلَّا وَ قَدْ نَبَّأْتُكُمْ بِهِ»
طبق این روایت، هر چیزی که مقرب به بهشت یا مبعداز جهنم باشد را شارع بیان کرده است، لکن درمورد چیز هایی که نه معبد از جهنم و نه مقرب به بهشت است، مطلبی نفرموده است. قید در این جا ظهور در احترازیت دارد لذا اینگونه استفاده کرده اند که در مورد چیز هایی مبعد از جهنم و مقرب به بهشت است، مطلبی توسط شارع بیان نشده است.
اشکال به این نظریه این است که
اولا سند این روایت مشتمل بر عمرو بن شمر است و ضعیف می باشد
ثانیا به سند معتبری همین روایت به این مضمون آمده است «عدة من اصحابنا عن احمد بن محمد عن ابن فضال عن عاصم بن حمید عن ابی حمزة الثمالی عن ابی‌جعفر علیه السلام قال خطب رسول الله صلی الله علیه و آله فی حجة الوداع فقال یا ایها الناس و الله ما من شیء یقربکم من الجنة و یباعدکم من النار الا و قد امرتکم به و ما من شیء یقربکم من النار و یباعدکم من الجنة الا و قد نهیتکم عنه»
بنابر این صرفا اوامر و نواهی شرعی در موارد مقرب و مبعد است و در غیر آن شارع بیاناتی دارد ولی امر و نهی نکرده است
ثالثا روایات متعددی بر خلاف این نظریه دلالت دارد مانندصحیحه حماد: « عَلِيٌّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ مَا مِنْ شَيْءٍ إِلَّا وَ فِيهِ كِتَابٌ أَوْ سُنَّةٌ»