اشتراط قصد توصل در مقدمه - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20) +---- انجمن: اصول استاد قائینی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=24) +---- موضوع: اشتراط قصد توصل در مقدمه (/showthread.php?tid=2422) |
اشتراط قصد توصل در مقدمه - رضا اسکندری - 28-دي-1400 از کلمات مرحوم شیخ استفاده میشود که ایشان قصد توصل به ذی المقدمه را در متعلق امر غیری دخیل میدانند به این معنا که فقط حصهای از مقدمه که در آن توصل به ذی المقدمه قصد شده باشد مصداق واجب غیری است با این حال انجام ذات مقدمه بدون این قصد را نیز محصل غرض میدانند.
این بیان در کلام مرحوم آخوند مورد اشکال قرار گرفته است که نمیشود چیزی محصل غرض باشد اما مصداق واجب نباشد مگر اینکه مانعی (مثل حرمت فعلی) در آن وجود داشته باشد. علاوه بر اینکه ملاک امر غیری در نظر عقل چیزی جز مقدمیت و توقف ذی المقدمه بر آن نیست و این ملاک همان طور که در مقدمه با قصد توصل وجود دارد در غیر آن نیز وجود دارد.
از نظر حضرت استاد میتوان کلام مرحوم شیخ را به گونهای تقریر کرد که این اشکال مرحوم آخوند به آن وارد نباشد و آن اینکه اگر چه ملاک حکم عقل به وجوب مقدمه، توقف ذی المقدمه بر آن است اما بحث در وجوب شرعی و مولوی مقدمه است.
از نظر ثبوتی عقل تفاوت بین متعلق و شرایط حکم عقل و متعلق و شرایط حکم شرع کاملا ممکن است. یعنی اشکالی ندارد که در عین اینکه عقل برای مقدمه هیچ قیدی را نپذیرفته است، شارع بر اساس مصالح و مفاسد قیدی را در واجب غیری اخذ کند.
از نظر اثباتی نیز مقتضای جمع بین وجوب ذی المقدمه و اطلاق دلیل حرمت (که شامل مقدمه هم هست) مثبت این است که در متعلق امر غیری شارع قیدی وجود دارد هر چند آن قید در متعلق حکم عقل وجود ندارد.
|