ضابطه جمع عرفی در کلام مرحوم نایینی - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9) +---- انجمن: فقه استاد سیدمحمدجواد شبیری (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=51) +---- موضوع: ضابطه جمع عرفی در کلام مرحوم نایینی (/showthread.php?tid=2486)

ضابطه جمع عرفی در کلام مرحوم نایینی - مسعود عطار منش - 16-اسفند-1400 مرحوم شهید صدر می فرماید یکی از بهترین اداکات اصولی ضابطه ای است که مرحوم نایینی برای جمع عرفی ارائه می دهند. ضابطه مذکور به این شکل است که دلیل منفصل را متصل انگاشته و چنانچه عرف بین صدر و ذیل کلام تناقض احساس کرد معلوم می شود دلیلین متعارض هستند امام اگر بین آنها جمع کرد معلوم می شود چگونه باید رفتار کرد. بطور مثال یکی از مواردی که عرف احساس تناقض می کند نفی و اثبات است مثلا اگر دلیلی بگوید اکرم العلما و دلیل دیگر بگیود لا تکرم العلما چنانچه این دو را بهم متصل کنیم عرف احساس تناقض میکند. استاد ضابطه مذکور را صغرویا و کبرویا نقد نمودند: اشکال صغروی اینست که نفیو اثبات همیشه به تناقض عرفی نمی انجامد همانند تعبیر (و ما رمیت اذ رمیت) که عرف تناقضی در آن نمی بیند. اشکال کبروی آینست که نفس انفصال دلیلین می تواند موقف دو دلیل را متعدد کند مثلا یک دلیل موقف فقهی و دلیل دیگر موقف اخلاقی داشته باشد و به همین جهت با هم قابل جمع باشد امام اگر این دو را متصل بهم فرض کنیم به دلیل اینکه کلام واحد معمولا موقف واحد دارد باعث می شود تعدد موقف از بین برود و دلیلین اشتباه فهمیده شوند. درس خارج فقه 3 اسفند 1400