+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد سیدمحمدجواد شبیری (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=25)
+---- موضوع: ملاک حجیت اماره و حجیت مثبتات آن (1) (/showthread.php?tid=2533)
ملاک حجیت اماره و حجیت مثبتات آن (1) - مسعود عطار منش - 21-ارديبهشت-1401
برخی همچون مرحوم آقای صدر (البته بر اساس برخی عبارات مذکور در تقریرات درس ایشان) ملاک حجیت امارات، مجرد کاشفیت یا همان قوت احتمال است و هیچ نکته دیگری همچون خصوصیت کاشف در حجیتش دخالت ندارد.
مبنای ایشان دو لازمه دارد
اولا چنانچه اماره ای دیگر وجود داشته باشد که همان مقدار کاشفیت داشته باشد نیز حجت است چون طبق مبنای ایشان خصوصیت کاشف دخالتی ندارد
ثانیا مثبتات اماره هم حجت است چون اماره هم کاشف از مودای خود می باشد و بهمان مقدار از لوازم مودا نیز کشف می کند و چون مجرد کاشفیت ملاک است پس لوازم مودا هم حجت می شود.
برخی دیگر همچون مرحوم آخوند ملاک حجیت اماره را، کاشفیت حاصل از این اماره خاص دانستند بنابراین خصوصیت کاشف در حجیت آن دخالت داشته و نمی توان سایر ظنون هم درجه را نیز حجت دانست ولی طبق این مبنا باز هم مثبتات اماره حجت می شود چون کاشفیت حاصل از این اماره خاص هم نسبت به مودا و هم نسبت به لوازمش محقق است.
اما بنابر مبنای مختار صرف اماره بودن یک اماره ملازمه ای با حجیت مثبتات آن ندارد چون دلیلی نداریم مجرد کاشفیت (طبق مبنای مرحوم آقای صدر) یا کاشفیت حاصل از این اماره خاص (طبق مبنای مرحوم آخوند) علت تامه حجیت اماره باشد بلکه به عقیده ما انسداد نوعی باب علم نیز بلحاظ عقلایی در حجیت اماره دخالت دارد و این نکته گاهی منجر به عدم حجیت مثبتات اماره می شود.
باید دانست عقلا هیچگاه عمل به ظنون را در جایی که تحصیل علم برایشان زحمت خاصی ندارد، حجت نمی دانند و اساسا وجهی ندارد عقلا با امکان تحصیل علم یه ظن عمل کنند مگر در جایی که تحصیل علم زحمت بیشتری داشته باشد و یک نحو انسداد در آن وجود داشته باشد.
درس خارج اصول استاد محمد جواد شبیری جلسه 93 تا 98 مورخ 21 اسفند 1400 تا 20 اردیبهشت 1401
ادامه دارد...