+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9)
+---- انجمن: فقه استاد سیدمحمدجواد شبیری (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=51)
+---- موضوع: عدم تلازم بین کثرت روایات صادره با کثرت روایات واصله (/showthread.php?tid=2599)
عدم تلازم بین کثرت روایات صادره با کثرت روایات واصله - مسعود عطار منش - 22-تير-1401
جلسه 23 مورخ 18/8/1400
ملازمه بین کثرت روایات صادره و کثرت روایات واصله ثابت نیست یعنی نمی توان اثبات کرد که بر فرض کثرت روایات صادره باید روایات واصله نیز کثیر باشد. در توضیح باید گفت:
بنده برخی از ابواب کافی که از محاسن گرفته شده را با محاسن مقایسه می کردم. گاهی در محاسن، 40 روایت وجود دارد اما کلینی تنها 10 روایت از آنها را نقل کرده است. پس از بررسی روایات محاسن می بینیم که از مجموع 40 روایت 10 تا 12 مضمون وجود دارد. کلینی 10 روایت را نقل کرده اما مثلا از 10 تا 12 مضمون اختصاصی، 9 مضمون را نقل کرده است. با این مطلب به این نتیجه می رسیم که خیلی از مواقع حذف روایات به علت حذف مکرّرات است و به نقل یک روایت اکتفا می شده است. به عنوان نمونه در روایاتی که «لا تأکلوا اموالکم بینکم بالباطل» را بر قمار حمل کرده است، روایت اسباط بن سالم، روایت محمد بن علی و به صورت مرسل در نوادر روایاتی وجود دارد اما کلینی هیچ یک از این نقل ها را ذکر نکرده و تنها روایت زیاد بن زیاد بن عیسی را نقل کرده است. پس بیشتر روایات تکراری حذف می شود و مثلا اگر در مطلبی روایت به 10 طریق نقل شده باشد، ممکن است کلینی از 10 طریق 3 طریق را نقل کند و 7 طریق را حذف کند.
به نظر می رسد در مباحث فقهی، عمده مضامین روایی رسیده است هر چند عمده اسناد نرسیده است. بنابراین ممکن است روایات اصلی فقهی بیست هزار روایت بوده و از این مجموعه پانزده هزار روایت رسیده است هر چند با مکرّرات، روایات اصلی صادر شده بالغ بر صد هزار روایت باشد.