جمع شدن قطع با امکان خلاف و جمع نشدن آن با احتمال خلاف - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20) +---- انجمن: اصول استاد سیدمحمود مددی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=44) +---- موضوع: جمع شدن قطع با امکان خلاف و جمع نشدن آن با احتمال خلاف (/showthread.php?tid=2698) |
جمع شدن قطع با امکان خلاف و جمع نشدن آن با احتمال خلاف - مخبریان - 24-آذر-1401 اگر کسی قطع به عدالت زید داشته باشد، احتمال نمیدهد که زید فاسق باشد. اگر احتمال داده شود که قطع خلاف واقع باشد یا احتمال داده شود که زید فاسق باشد، قطع به عدالت زید وجود ندارد. پس قطع با احتمال خلاف قابل جمع نیست؛ و این به خاطر ساختار ذهنی بشر و خلقت آن است. خداوند میتوانست انسان را به گونهای خلق نماید که احتمال خلاف با قطع در ذهنش جمع شود. اما قطع با امکان خلاف جمع میشود؛ مثلاً اگر از کسی که قطع به عدالت زید دارد، پرسیده شود آیا امکان دارد که زید عادل نباشد، میگوید که بله؛ چنین چیزی امکان دارد یا اگر پرسیده شود که آیا امکان دارد که قطع شما خلاف واقع باشد، پاسخ میدهد که بله چنین چیزی ممکن است [چون از عادل نبودن زید یا از مخالف واقع بودن قطع ما، استحالهای لازم نمیآید، این امور، اموری ممکن هستند و با قطع جمع میشوند] معنای امکان خلاف این است که اگر قطع با واقع مطابق نباشد، محالی لازم نمیآید. فاسق بودن زید امر محالی نیست، پس ممکن است و این امکان با قطع به عدالت او تغییری نمیکند. پس قطع با امکان خلاف جمع میشود. تنها در یک مورد است که بین قطع انسان و امکان خلاف جمع نمیشود: در قطع به استحاله: در قطع به استحاله، احتمال عدم استحاله داده نمیشود، امکان عدم استحاله هم وجود ندارد. چون امکان عدم استحاله با امکان استحاله ملازم است و امکان با استحاله جمع نمیشود. [ممکن و محال قسیم هم هستند] ____________________________________
برگرفته از دروس خارج اصول فقه استاد سید محمود مددی، مباحث قطع، جلسهٔ ۳، ۸ شهریور ۱۴۰۱.
RE: جمع شدن قطع با امکان خلاف و جمع نشدن آن با احتمال خلاف - مسعود عطار منش - 25-آذر-1401 فرمودید خدا می توانست ذهن بشر را طوری خلق کند که قطع و احتمال خلاف با هم جمع شوند این حرف مانند اینست که گفته شود خدا می توانست یک شی با نقیضش یا ضدش را جمع کند. این مطلب شما اساس ادراک بشر را تحت الشعاع قرار می دهد چون هر ادراکی هر چند بدیهی باشد احتمال دارد ناشی از ساختار ذهن ما باشد. RE: جمع شدن قطع با امکان خلاف و جمع نشدن آن با احتمال خلاف - مخبریان - 26-آذر-1401 استاد چنین فرمودهاند. آنچه از نتیجهٔ این گزاره هم فرمودهاید، درست است. در این که قوه مدرکه کنونی ما این است بحثی نیست و در این که طبق چنین درکی، اجتماع نقیضین محال است، هم شکی نیست. اما این که نمیشد ذهن بشر طوری خلق شود که قطع و احتمال خلاف با هم جمع شوند را چه کسی میتواند پاسخ دهد؟ مراجعه فرمایید به: https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/madadi_mahmoud/osool/95/960212/ (استاد در دورهٔ جدید، مباحث مربوط به معرفت بشری را مطرح نکردند) |