اختلاف در بیع یا هبه بودن عقد واقع شده - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9) +---- انجمن: فقه استاد قائینی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=52) +---- موضوع: اختلاف در بیع یا هبه بودن عقد واقع شده (/showthread.php?tid=2722)

اختلاف در بیع یا هبه بودن عقد واقع شده - محمد جواد رجب زاده - 3-دي-1401 درس خارج فقه استاد قائینی حفظه الله تاریخ 3/09/1401 اختلاف در بیع یا هبه بودن عقد واقع شده یکی از اختلافاتی که در عقود مطرح است، آن است که طرفین اختلاف کنند که عقد واقع شده بیع بوده یا هبه. مرحوم سید یزدی در ملحقات عروه _ تکملة العروة الوثقی، جلد ۲، صفحه ۱۷۲_  تفصیلی را ذکر کرده اند که به نظر صحیح نیست. تفصیل ایشان بدین شرح است: اگر مقصود اثبات عنوان بیع و هبه است، تداعی رخ می دهد، بنا بر این لازم است هر دو قسم داده شوند. اگر مقصود غرض خاصی _نه عنوان بیع و هبه_ است،باید مقتضای اصل را نسبت به آن مقصود سنجید، و مطابق آن مدعی و منکر را  تمییز داد. مثلا اگر غرض مدعی بین مطالبۀ ثمن است، او مدعی است چرا که اصل مخالف او است. اما در نظر شریف حضرت استاد قائینی از این روی که معیار در تشخیص مدعی و مدعی علیه، مبتنی بر غرض و نتیجه ای است که دعوی آن را در پی دارد، تفصیل جناب سید وجهی ندارد. اثبات عنوان بیع یا هبه به تنهایی و صرف نظر از ترتب غرضی که بر آنها مترتب است، ماهیت قضایی ندارد. بنا بر این در مساله با توجه به غرض دعوی یکی از دو اصل ذیل جاری است: اصل عدم اشتغال: در صورتی که غرض اثبات بیع و دریافت ثمن باشد. اصل بقای ملکیت: در صورتی که غرض اثبات هبه و فسخ آن باشد از این روی که هبه عقدی جایز است. البته متغیر های دیگری نیز در نتیجه این مساله موثر است که به زودی در پستی دیگر مورد بررسی قرار می گیرد. RE: اختلاف در بیع یا هبه بودن عقد واقع شده - خیشه - 2-اسفند-1401 قطعا مراد سید یزدی صرف اثبات عنوان نیست بلکه عقد هبه و بیع هر چند یک آثار مشترکی دارند اما در عین حال یک سری آثار خاص هم دارند به لحاظ آثار خاص تداعی میشود